Pages

Friday, 6 March 2015

рдЕंрддрд░्рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕ंрдЧрдарди рдФрд░ рдЗрдирдХे рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп рддрдеा рд╡рд░्рддрдоाрди рдЕрдзिрдХाрд░ी

рдЕंрддрд░्рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕ंрдЧрдарди рдФрд░ рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп рддрдеा рдЗрдирдХे рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖

1) рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдкрд░िрд╖рдж рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп- рди्рдпूрдпॉрд░्рдХ, рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрдЬ्рдп рдЕрдорд░ीрдХा рдк्рд░рдоुрдЦ -

2) рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдорд╣ाрд╕рднा рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп- рди्рдпूрдпॉрд░्рдХ, рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрдЬ्рдп рдЕрдорд░ीрдХा рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ - рдпूрд╕ुрдл рдбिрд╕्рд╕ (рд╕िрддрдо्рдмрд░ 2010 рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░)

3) рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рд╕рдЪिрд╡ाрд▓рдп рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп- рди्рдпूрдпॉрд░्рдХ, рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрдЬ्рдп рдЕрдорд░ीрдХा рдорд╣ाрд╕рдЪिрд╡ -рдмाрди рдХी рдоूрди (рджрдХ्рд╖िрдг рдХोрд░िрдпा)

4) рдЕंрддрд░्рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рди्рдпाрдпाрд▓рдп рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп- рдкीрд╕ рдкैрд▓ेрд╕, рд╣ेрдЧ, рдиीрджрд░рд▓ैंрдб рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖-рд╣िрд╕ाрд╢ी рдУрд╡рдбा (рдЬाрдкाрди)

5) рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЕрдкрд░ाрдз рди्рдпाрдпाрд▓рдп рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп- рд╣ेрдЧ, рдиीрджрд░рд▓ैंрдб рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ - рд╕ांрдЧ рд╕ँрдЧ -рд╣्рдпूрди (рджрдХ्рд╖िрдг рдХोрд░िрдпा)

6) рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдЖрд░्рдеिрдХ рдФрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдкрд░िрд╖рдж рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп- рди्рдпूрдпॉрд░्рдХ рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ - рд╣рдоीрджрди рдЕрд▓ी (рдорд▓ेрд╢िрдпा)

7) рдЦाрдж्рдп рдФрд░ рдХृрд╖ि рд╕ंрдЧрдарди рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп- рд░ोрдо, рдЗрдЯрд▓ी рдорд╣ाрдиिрджेрд╢рдХ - рдЬैрдХ्рд╕ рдбीрдУрдл्реЮ (рд╕ेрдиेрдЧрд▓)

8) рдЕंрддрд░्рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдиाрдЧрд░ рд╡िрдоाрдирди рд╕ंрдЧрдарди рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп- рдоॉрди्рдЯ्рд░िрдпрд▓, рдХрдиाрдбा рдорд╣ाрд╕рдЪिрд╡- рд░ेрдоंрдб рдмेंрдЬाрдоिрди (рдл्рд░ांрд╕)

9) рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢्рд░рдо рд╕ंрдЧрдарди рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп- рдЬिрдиेрд╡ा, рд╕्рд╡िрдЯ्рдЬрд░рд▓ैंрдб рдорд╣ाрдиिрджेрд╢рдХ - рдЬुрдЖрди рд╕ोрдорд╡ि (рдЪिрд▓ी)

10) рдЕंрддрд░्рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕рдоुрдж्рд░ी рд╕ंрдЧрдарди рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп- рд▓ंрджрди, рдм्рд░िрдЯेрди рдорд╣ाрд╕рдЪिрд╡ - рдЗреЮрддिрдоिрдУрд╕ рдЗ рдоिрдд्рд░ोрдкोрд▓ोрд╕ (рдЧ्рд░ीрд╕)

11) рдЕंрддрд░्рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдХृрд╖ि рд╡िрдХाрд╕ рдХोрд╖ рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп- рд░ोрдо, рдЗрдЯрд▓ी рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ - рдХрдирдпो рдПрдл. рдирд╡ांрдЬे (рдиाрдЗрдЬीрд░िрдпा)

12) рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдоुрдж्рд░ा рдХोрд╖ рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп- рд╡ाрд╢िंрдЧрдЯрди рдбीрд╕ी, рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрдЬ्рдп рдЕрдорд░ीрдХा рдк्рд░рдмंрдз-рдиिрджेрд╢рдХ- рдбोрдоिрдиिрдХ рд╕्рдЯ्рд░ॉрд╕ рдХ्рд╣ाрди (рдл्рд░ांрд╕)

13) рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рд╢ैрдХ्рд╖िрдХ, рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдФрд░ рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рд╕ंрдЧрдарди рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп- рдкेрд░िрд╕, рдл्рд░ांрд╕ рдорд╣ाрдиिрджेрд╢рдХ- рдЗрд░ीрдиा рдмोрдХोрд╡ा (рдмुрд▓्рдЧाрд░िрдпा) [рдпूрдиेрд╕्рдХो рдХी рдкрд╣рд▓ी рдорд╣िрд▓ा рдорд╣ाрдиिрджेрд╢рдХ]

14) рд╡िрд╢्рд╡ рдмैंрдХ рд╕рдоूрд╣

(a. рдЖрдИрдмीрдЖрд░рдбी - рдЗंрдЯрд░рдиेрд╢рдирд▓ рдмैंрдХ рдлॉрд░ рд░िрдХंрд╕्рдЯ्рд░рдХ्рд╢рди рдПंрдб рдбेрд╡рд▓рдкрдоेंрдЯ,

b. рдЖрдИрдбीрдП - рдЗंрдЯрд░рдиेрд╢рдирд▓ рдбेрд╡рд▓рдкрдоेंрдЯ рдПрд╕ोрд╕िрдПрд╢рди,

c.рдЖрдИрдПрдлрд╕ी - рдЗंрдЯрд░рдиेрд╢рдирд▓ рдлाрдЗрдиेंрд╕िрдпрд▓ рдХाрд░рдкोрд░ेрд╢рди,

d. рдПрдордЖрдИрдЬीрдП - рдорд▓्рдЯीрд▓ेрдЯрд░рд▓ рдЗрди्рд╡ेрд╕्рдЯрдоेंрдЯ рдЧाрд░ंрдЯी рдПрдЬेंрд╕ी,

рдФрд░

e. рдЖрдИрд╕ीрдПрд╕рдЖрдИрдбी- рдЗंрдЯрд░рдиेрд╢рдирд▓ рд╕ेंрдЯрд░ рдлॉрд░ рд╕ेрдЯрд▓рдоेंрдЯ рдСреЮ рдЗрди्рд╡ेрд╕्рдЯрдоेंрдЯ рдбिрд╕्рдк्рдпूрдЯ्рд╕ )

рд╕рднी рдХा рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп- рд╡ाрд╢िंрдЧрдЯрди рдбीрд╕ी, рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрдЬ्рдп рдЕрдорд░ीрдХा

рд╕рднी рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ - рд░ॉрдмрд░्рдЯ рдмी рдЬ़ोрдПрд▓िрдХ (рдЬрд░्рдорди рдоूрд▓ рдХे рд╣ैं, рд▓ेрдХिрди рдЕрдорд░ीрдХा рд╕े рд╣ैं )

15) рд╡िрд╢्рд╡ рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рд╕ंрдЧрдарди рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп- рдЬिрдиेрд╡ा, рд╕्рд╡िрдЯ्рдЬрд░рд▓ैंрдб рдорд╣ाрдиिрджेрд╢рдХ - рдбॉ рдоाрд░्рдЧрд░ेрдЯ рдЪाрди (рд╣ांрдЧрдХांрдЧ, рдЪीрди)

16) рд╡िрд╢्рд╡ рдмौрдж्рдзिрдХ рд╕ंрдкрджा рд╕ंрдЧрдарди рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп- рдЬिрдиेрд╡ा, рд╕्рд╡िрдЯ्рдЬрд░рд▓ैंрдб рдорд╣ाрдиिрджेрд╢рдХ - рдл्рд░ांрд╕िрд╕ рдЧрд░ी (рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпा)

17) рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдкрд░рдоाрдгु рдКрд░्рдЬा рдПрдЬेंрд╕ी рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп- рд╡िрдпрдиा, рдСрд╕्рдЯ्рд░िрдпा рдорд╣ाрдиिрджेрд╢рдХ -рдпुрдХिрдУ рдЕрдоाрдиो (рдЬाрдкाрди)

18) рд╡िрд╢्рд╡ рд╡्рдпाрдкाрд░ рд╕ंрдЧрдарди рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп- рдЬिрдиेрд╡ा, рд╕्рд╡िрдЯ्рдЬрд░рд▓ैंрдб рдорд╣ाрдиिрджेрд╢рдХ - рдкाрд╕्рдХрд▓ рд▓ेрдоी (рдл्рд░ांрд╕)

19) рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдмाрд▓ рдХोрд╖ рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп- рди्рдпूрдпॉрд░्рдХ, рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрдЬ्рдп рдЕрдорд░ीрдХा рдХाрд░्рдпрдХाрд░ीрдиिрджेрд╢рдХ- рдПрди рдПрдо рд╡ेрдиेрдорди (рдпूрдПрд╕рдП)

20) рджрдХ्рд╖िрдг рдкूрд░्рд╡ рдПрд╢िрдпाрдИ рджेрд╢ों рдХे рд╕ंрдЧрдарди рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп- рдЬрдХाрд░्рддा, рдЗंрдбोрдиेрд╢िрдпा। рдорд╣ाрд╕рдЪिрд╡ - - рд╕ुрд░िрди рдкिрдд्рд╕ुрд╡рди (рдеाрдИрд▓ैंрдб)

21) рдЙрдд्рддрд░ рдЕрдЯрд▓ांрдЯिрдХ рд╕ंрдзि рд╕ंрдЧрдарди рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп- рдм्рд░ुрд╕ेрд▓्рд╕, рдмेрд▓्рдЬिрдпрдо рдорд╣ाрд╕рдЪिрд╡ - рдРрди्рдбрд░्рд╕рдлोрдШ рд░ाрд╕рдоुрд╕ेрди (рдбेрдирдоाрд░्рдХ)

22) рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЕрдкрд░ाрдз рдкुрд▓िрд╕ рд╕ंрдЧрдарди рдпा рдЗंрдЯрд░рдкोрд▓ рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп- рд▓्рдпों, рдл्рд░ांрд╕ рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖- рдЦू рдмूрди рд╣ुрдИ (рдЪीрди) рд╕рдЪिрд╡ рдЬрдирд░рд▓ - рд░ोрдиाрд▓्рдб рдиोрдмрд▓ (рдпूрдПрд╕рдП)

23) рдпूрд░ोрдкीрдп рд╕ंрдШ

i. рдпूрд░ोрдкीрдп рдкрд░िрд╖рдж् рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп- рдмेрд▓्рдЬिрдпрдо рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ - рд╣рд░рдорди рд╡ॉрди рд░ोрдо्рдкुрдп (рдмेрд▓्рдЬिрдпрдо)

i. рдпूрд░ोрдкीрдп рдЖрдпोрдЧ рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп- рдмेрд▓्рдЬिрдпрдо рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ - рдЬोрд╕ рдоैрдиुрдЕрд▓ рдмाрд░ोрд╕ो (рдкुрд░्рддрдЧाрд▓)

i. рдпूрд░ोрдкीрдп рд╕ंрд╕рдж рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп- рдмेрд▓्рдЬिрдпрдо рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ - рдЬेрд░्рдЬी рдмुреЫेрдХ (рдкोрд▓ैंрдб)

24) рди्рдпूрдХ्рд▓िрдпрд░ рд░िрд╕рд░्рдЪ рдХे рд▓िрдП рдпूрд░ोрдкीрдп рд╕ंрдЧрдарди рдпा рд╕рд░्рди рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп- рдЬिрдиेрд╡ा, рд╕्рд╡िрдЯ्рдЬрд░рд▓ैंрдб рдорд╣ाрдиिрджेрд╢рдХ - рд░ॉрд▓्рдл рдбीрдЯрд░ рд╣्рдпुрдЕрд░ (рдЬрд░्рдордиी)

25) рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдоंрдбрд▓ рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп- рд▓ंрджрди, рдм्рд░िрдЯेрди рдк्рд░рдоुрдЦ : рдорд╣ाрд░ाрдиी рдПрд▓िрдЬाрдмेрде рдж्рд╡िрддीрдп рдорд╣ाрд╕рдЪिрд╡- рдХрдорд▓ेрд╢ рд╢рд░्рдоा (рднाрд░рдд)

рдХाрд░्рдпाрд▓рдп рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ - рдХрдорд▓ा рдк्рд░рд╕ाрдж рдмिрд╕ेрд╕рд░ (рдд्рд░िрдиिрджाрдж рдФрд░ рдЯोрдмैрдЧो)

26) рдЧुрдЯ рдиिрд░рдкेрдХ्рд╖ рдЖंрджोрд▓рди рд╕्рдеाрдкिрдд - рдмेрд▓рдЧ्рд░ाрдж, рд╕рд░्рдмिрдпा рд╡рд░्рддрдоाрди рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп - рдоिрд╕्рд░ рдорд╣ाрд╕рдЪिрд╡ -рд╣ोрд╕्рдиी рдоुрдмाрд░рдХ (рдоिрд╕्рд░)

27) рдХ्рд╖ेрдд्рд░ीрдп рд╕рд╣рдпोрдЧ рдХे рд▓िрдП рджрдХ्рд╖िрдг рдПрд╢िрдпाрдИ рдПрд╕ोрд╕िрдПрд╢рди рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп- рдХाрдардоांрдбू, рдиेрдкाрд▓ рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ - рдорд╣िंрджा рд░ाрдЬрдкрдХ्рд╖े (рд╢्рд░ीрд▓ंрдХा) рдорд╣ाрд╕рдЪिрд╡ - рд╢ीрд▓ рдХांрдд рд╢рд░्рдоा (рднाрд░рдд)

28) рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕рд╣рдпोрдЧ рдФрд░ рд╡िрдХाрд╕ рд╕ंрдЧрдарди рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп -рдкेрд░िрд╕ (рдл्рд░ांрд╕) рдорд╣ाрд╕рдЪिрд╡ -рдЬोрд╕ рдПрди्рдЬिрд▓ рдЧрд░िрдпा (рдоेрдХ्рд╕िрдХो)

29) рдкेрдЯ्рд░ोрд▓िрдпрдо рдиिрд░्рдпाрддрдХ рджेрд╢ों рдХे рд╕ंрдЧрдарди рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп- рд╡िрдпрдиा, рдСрд╕्рдЯ्рд░िрдпा рдорд╣ाрд╕рдЪिрд╡ - рдЕрдм्рджुрд▓्рд▓ा рд╕рд▓ेрдо рдПрд▓рдмрджрд░i (рд▓ीрдмिрдпा)

30) рдПрдордиेрд╕्рдЯी рдЗंрдЯрд░рдиेрд╢рдирд▓ рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп- рд▓ंрджрди, рдм्рд░िрдЯेрди рдорд╣ाрд╕рдЪिрд╡ - рд╕рд▓िрд▓ рд╢ेрдЯ्рдЯी (рднाрд░рдд)

31) рдЕंрддрд░्рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд░ेрдб рдХ्рд░ॉрд╕ рдФрд░ рд░ेрдб рдХ्рд░ीрд╕ेंрдЯ рдЖंрджोрд▓рди (рдкрд╣рд▓े рд░ेрдб рдХ्рд░ॉрд╕ рдХे рд░ूрдк рдоें рдЬाрдиा рдЬाрддा рдеा ) рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп -рдЬिрдиेрд╡ा, рд╕्рд╡िрдЯ्рдЬрд░рд▓ैंрдб рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдХोрдиोрдЗ рддрджाрддेрд░ु(рдЬाрдкाрди)

рдоाрд░्рдЪ 2015 рдоें рднाрд░рдд рдХे рд╡िрднिрди्рди рд░ाрдЬ्рдпों рдХे рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी( CURRENT Chief Ministers of Indian states)

      рд░ाрдЬ्рдп рд╡ рдЙрдирдХे  рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी 
[1] рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░-- рджेрд╡ेंрдж्рд░ рдлрдб़рдирд╡ीрд╕
[2] рд╣рд░िрдпाрдгा--рдордиोрд╣рд░рд▓ाрд▓ рдЦрдЯ्рдЯрд░
[3] рдЭाрд░рдЦрдг्рдб —-рд╢्рд░ी рд░рдШुрд╡рд░ рджाрд╕
[4] рдЬрдо्рдоू рдФрд░ рдХрд╢्рдоीрд░ —– рдоुрдл्рддी рдоोрд╣рдо्рдордж рд╕рдИрдж
[5] рд╣िрдоाрдЪрд▓ рдк्рд░рджेрд╢ —–рд╡ीрд░рднрдж्рд░ рд╕िंрд╣
[6] рдХрд░्рдиाрдЯрдХ —–рдХे. рд╕िрдж्рдзाрд░рдоैрдпा
[7] рдХेрд░рд▓ —— рдУрдоाрди рдЪांрдбी
[8] рдордз्рдп рдк्рд░рджेрд╢ -- рд╢िрд╡рд░ाрдЬ рд╕िंрд╣ рдЪौрд╣ाрди
[9] рддेрд▓ंрдЧाрдиा -- рдЪंрдж्рд░рд╢ेрдЦрд░ рд░ाрд╡
[10] рд╕ीрдоांрдз्рд░ - - рдЪрди्рдж्рд░рдмाрдмू рдиाрдпрдбू
[11] рдЕрд░ुрдгाрдЪрд▓ рдк्рд░рджेрд╢ —- рдиाрдмрдо рдЯुрдХी
[12] рдЕрд╕рдо —- рддрд░ुрдг рдХुрдоाрд░ рдЧрдЧोрдИ
[13] рдмिрд╣ाрд░ —– рдЬीрддрдо рд░ाрдо рдоांрдЭी 
[14] рдЫрдд्рддीрд╕рдв —-рдбॉ.рд░рдорди рд╕िंрд╣
[15] рджिрд▓्рд▓ी ——рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рд╢ाрд╕рди
[16] рдЧोрдЖ —– Lakshmikant parsekar.
[17] рдкॉрдг्рдбिрдЪेрд░ी - - рдПрди.рд░ंрдЧाрд╕्рд╡ाрдоी
[18] рдкंрдЬाрдм- - рдк्рд░рдХाрд╢ рд╕िंрд╣ рдмाрджрд▓
[19] рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди -рд╡рд╕ुंрдзрд░ा рд░ाрдЬेрд╕िंрдзिрдпा
[20] рд╕िрдХ्рдХिрдо - рдкрд╡рди рдХुрдоाрд░рдЪाрдорд▓िंрдЧ
[21] рддрдоिрд▓рдиाрдбु– O. Panneerselvam
[22] рдд्рд░िрдкुрд░ा- - - рдоाрдгिрдХ рд╕рд░рдХाрд░
[23] рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб —— рд╣рд░ीрд╢ рд░ाрд╡рдд
[24] рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢------ рдЕрдЦिрд▓ेрд╢ рдпाрджрд╡
[25] рдкрд╢्рдЪिрдо рдмंрдЧाрд▓ —— рдордорддा рдмрдирд░्рдЬी,
[26] рдЧुрдЬрд░ाрдд —– рдЖрдиंрджी рдмेрди рдкрдЯेрд▓
[27] рдордгिрдкुрд░ —– рдУрдХрд░ाрдо рдЗрдмोрдмी рд╕िंрд╣
[28] рдоेрдШाрд▓рдп —– рдоुрдХुрд▓ рд╕ंрдЧрдоा
[29] рдоिрдЬ़ोрд░рдо -- рд▓рд▓рдеाрдирд╡ाрд▓ा
[30] рдиाрдЧाрд▓ैрдг्рдб —– рдЯी рдЖрд░рдЬेрд▓िрдпांрдЧ
[31] рдУрдбिрд╢ा —– рдирд╡ीрди рдкрдЯрдиाрдпрдХ

рднाрд░рддीрдп рдЯीрдо рдХे рдХрдк्рддाрди рдорд╣ेंрдж्рд░ рд╕िंрд╣ рдзौрдиी рдФрд░ рд╕рди्рдпाрд╕ рдХी рдШोрд╖рдгा- 30 рджिрд╕рдо्рдмрд░ 2014

рднाрд░рддीрдп рдЯीрдо рдХे рдХрдк्рддाрди рдорд╣ेंрдж्рд░ рд╕िंрд╣ рдзौрдиी рдиे рдЯेрд╕्рдЯ рдХ्рд░िрдХेрдЯ рд╕े рд╕ंрди्рдпाрд╕ рдХी рдШोрд╖рдгा рдХрд░ рджी рд╣ै।
рдзौрдиी рдиे рддुрд░ंрдд рдк्рд░рднाрд╡ рд╕े рдЕрдкрдиे рд╕ंрди्рдпाрд╕ рдХी рдШोрд╖рдгा рдХрд░ рджी рд╣ै।
рдзौрдиी рдиे рднाрд░рдд рдХी рдУрд░ рд╕े 90 рдЯेрд╕्рдЯ рдоैрдЪों рдоें 38.09 рдХी рдФрд╕рдд рд╕े 4876 рд░рди рдмрдиाрдП рд╣ैं।
рдзौрдиी рдХे рдиाрдо рдЯेрд╕्рдЯ рдоैрдЪों рдоें 6 рд╢рддрдХ рдФрд░ 33 рдЕрд░्рдзрд╢рддрдХ рд╣ै।
рднाрд░рдд рдФрд░ рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпा рдХे рдмीрдЪ рдЦेрд▓े рдЬा рд░рд╣ी рдЪाрд░ рдоैрдЪों рдХी рд╕ीрд░ीрдЬ рдХे рддीрд╕рд░े рдоैрдЪ рдХे рдмाрдж рдзौрдиी рдиे рдпрд╣ рдлैрд╕рд▓ा рд╕ुрдиाрдпा। рдзौрдиी рдХे рд╕ंрди्рдпाрд╕ рдХे рдмाрдж рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпा рдХे рдЦिрд▓ाрдл 6 рдЬрдирд╡рд░ी рд╕े рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े рдЪौрдеे рдЯेрд╕्рдЯ рдоें рдЯीрдо рдЗंрдбिрдпा рдХी рдХрдоाрди рд╡िрд░ाрдЯ рдХोрд╣рд▓ी рдХे рд╣ाрдеों рдоें рд╣ोрдЧी।

рднाрд░рддीрдп рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдХे рд╕рднी рдоुрдЧрд▓ рд╕рдо्рд░ाрдЯों рдХी рд╕ूрдЪि(LIST OF ALL MUGHAL EMPERORS IN INDIAN HISTORY )

LIST OF ALL MUGHAL EMPERORS IN INDIAN HISTORY :-
01. Babur  (1526-1530)
02. Humayun (1530-1540,55-56)
03. Akbar (1556-1605)
04. Jahangir (1605-1627)
05. Shah Jahan (1627-1658)
06. Aurang Zeb (1658-1707)
07. Bahadur Shah 1 (1707-1712)
08. Jahandar Shah (1712-1713)
09. Furrukhsiyar (1713-1719)
10. Rafi-ul-Darjat (1719)
11. Rafi-ud-Daulat (1719)
12. Nikusiyar (1719)
13. Muhammad Ibrahim (1720)
14. Muhammad Shah (1719-1748)
15. Ahmad Shah Bahadur (1748-54)
16. Alamgir || (1754-1759)
17. Shah Jahan ||| (1759)
18. Shah Alam || (1759-1806)
19. Akbar Shah || (1806-1837)
20. Bahadur Shah Zafar (1837-57)

рдХрдо्рдк्рдпूрдЯрд░ рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╢ॉрд░्рдЯ рдлाрд░्рдо्рд╕(VERY VERY USEFUL SHORT FORMS)

VERY VERY USEFUL SHORT FORMS
1.) GOOGLE : Global Organization Of Oriented Group Language Of Earth .(unofficial)
2.) YAHOO : Yet Another Hierarchical Officious Oracle .
3.) WINDOW : Wide Interactive Network Development for Office work Solution
4.) COMPUTER : Common Oriented Machine Particularly United and used under Technical and Educational Research.
5.) VIRUS : Vital Information Resources Under Siege .
6.) UMTS : Universal Mobile Telecommunications System .
7.) AMOLED: Active-matrix organic light-emitting diode
8.) OLED : Organic light-emitting diode
9.) IMEI: International Mobile Equipment Identity .
10.) ESN: Electronic Serial Number .
11.) UPS: uninterruptiblepower supply .
12). HDMI: High-DefinitionMultimedia Interface
13.) VPN: virtual private network
14.) APN: Access Point Name
15.) SIM: Subscriber Identity Module
16.) LED: Light emitting diode.
17.) DLNA: Digital Living Network Alliance
18.) RAM: Random access memory.
19.) ROM: Read only memory.
20) VGA: Video Graphics Array
21) QVGA: Quarter Video Graphics Array
22) WVGA: Wide video graphics array.
23) WXGA: Widescreen Extended Graphics Array
24) USB: Universal serial Bus
25) WLAN: Wireless Local Area Network
26.) PPI: Pixels Per Inch
27.) LCD: Liquid Crystal Display.
28.) HSDPA: High speed down-link packet access.
29.) HSUPA: High-Speed Uplink Packet Access
30.) HSPA: High Speed Packet Access
31.) GPRS: General Packet Radio Service
32.) EDGE: Enhanced Data Rates for Global Evolution
33.)NFC: Near field communication
34.) OTG: on-the-go
35.) S-LCD: Super Liquid Crystal Display
36.) O.S: Operating system.
37.) SNS: Social network service
38.) H.S: HOTSPOT
39.) P.O.I: point of interest
40.)GPS: Global Positioning System
41.)DVD: Digital Video Disk / digital versatile disc
42.)DTP: Desk top publishing.
43.) DNSE: Digital natural sound engine .
44.) OVI: Ohio Video Intranet
45.)CDMA: Code Division Multiple Access
46.) WCDMA: Wide-band Code Division Multiple Access
47.)GSM: Global System for Mobile Communications
48.)WI-FI: Wireless Fidelity
49.) DIVX: Digital internet video access.
50.) .APK: authenticated public key.
51.) J2ME: java 2 micro edition
53.) DELL: Digital electronic link library.
54.)ACER: Acquisition Collaboration ExperimentationReflection
55.)RSS: Really simple syndication
56.) TFT: thin film transistor
57.) AMR: Adaptive Multi- Rate
58.) MPEG: moving pictures experts group
59.)IVRS: Interactive Voice Response System
60.) HP: Hewlett Packard

Important Battles in the Indian History

Important Battles in the Indian History
================
1. 1st battle of Tarain рддाрд░ाрдпрди рдХी рдкрд╣рд▓ी рд▓рдб़ाрдИ --1191-- Prithviraj Chauhan defeated Mohammed Ghori
2. 2nd battle of Tarain 
рддाрд░ाрдпрди рдХी рджूрд╕рд░ी рд▓рдб़ाрдИ--1192--Mohammad Ghori defeated Prithviraj Chauhan
3. 1st battle of Panipat рдкाрдиीрдкрдд рдХी рдкрд╣рд▓ी рд▓рдб़ाрдИ --1526--Babar defeated Ibrahim Lodi
4. Battle of KhanwaрдЦाрдирд╡ा рдХा рдпुрдж्рдз--1527-- Babur defeated Rana Sunga further strengthening his foothold in India. рдмाрдмрд░ рдиे рд░ाрдгा рд╕ाँрдЧा рдХो рд╣рд░ाрдХрд░ рднाрд░рдд рдоें рдЕрдкрдиे рдкैрд░ рдордЬрдмूрдд рдХिрдпे।
5. Battle of Ghaghra рдШाрдШрд░ा рдХा рдпुрдж्рдз --1529--Babur defeated Mahmud Lodi and Sultan Nusrat Shah thus establishing Mughal rule in India.рдмाрдмрд░ рдиे рдорд╣рдоूрдж рд▓ोрджी 
рдФрд░ рд╕ुрд▓्рддाрди рдиुрд╕рд░рдд рд╢ाрд╣ рдХो рд╣рд░ाрдпा рдФрд░ рднाрд░рдд рдоें рдоुрдЧрд▓ рд╕рд▓्рддрдирдд рдХी рдиींрд╡ рдбाрд▓ी।
6. 2nd battle of Panipat рдкाрдиीрдкрдд рдХा рджूрд╕рд░ा рдпुрдж्рдз --1556-- рдЕрдХрдмрд░ рдиे рд╣ैрдоू рдХो рд╣рд░ाрдпा Akbar defeated Hemu
7. 3rd battle of Panipat рдкाрдиीрдкрдд рдХी рддीрд╕рд░ी рд▓рдб़ाрдИ --1761  рдЕрд╣рдордж рд╢ाрд╣ рдЕрдм्рджाрд▓ी рдиे рдорд░ाрдаों рдХो рд╣рд░ाрдпा Ahmed Shah Abdali defeated the Marathas
8. Battle of Talikota рддाрд▓ीрдХोрдЯा рдХी рд▓рдб़ाрдИ --1565-- рджрдХ्рдХрди рд╕рд▓्рддрдирдд рдиे рд╡िрдЬрдпрдирдЧрд░ рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдп рдХो рд╣рд░ाрдпा Deccan Sultanates defeated the glorious Vijayanagar empire
9. Battle of Haldighati рд╣рд▓्рджी рдШाрдЯी рдХा рдпुрдж्рдз--1576--рдоेрдмाрдб़ рдХे рд░ाрдгा рдк्рд░рддाрдк рд╕े рдоाрдирд╕िंрд╣ рд╡ рдоुрдЧрд▓ рд╕ेрдиा рдХा рдпुрдж्рдзUndecisive battle between Raja Man Singh of Mughal Army and Rana Pratap of Mewar.
10. Battle of Samugarh рд╕ाрдоूрдЧрдв़ рдХी рд▓рдб़ाрдИ --1658-- рдФрд░ंрдЧрдЬैрд╡ рдиे рджाрд░ाрд╢िрдХोрд╣ рдХो рд╣рд░ाрдпा Aurangzeb defeated Dara Shikoh.
11. Battle of Plassey рдк्рд▓ाрд╕ी рдХी рд▓рдб़ाрдИ --1757-- рдм्рд░िрдЯिрд╢ рдиे рд╕िрд░ाрдЬुрдж्рджौрд▓ा рдХो рдоीрд░рдЬाрдлрд░ рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рд╕े рд╣рд░ाрдпा।рдм्рд░िрдЯिрд╢ рд╢ाрд╕рди рдХी рднाрд░рдд рдоें рдиींрд╡ рд░рдЦी।British defeated Siraj-ud-duala with the help of Mir Zafar. This battle laid the foundation of British empire in India.
12. Battle of Wandiwash рд╡рди्рджीрд╡ाрд╢ рдХा рдпुрдж्рдз--1760-- рдм्рд░िрдЯिрд╢ рдиे рдл्рд░ांрд╕ीрд╕िрдпों рдХो рдмुрд░ी рддрд░рд╣ рд╣рд░ाрдпा British decisively defeated the French in India. The Seven years war (1756 - 1763) between the British and the French in Europe ran parallel to this war. 3 Carnatic wars were fought between the British and the French and this battle was a part of the 3rd Carnatic War.
13. Battle of Buxar рдмрдХ्рд╕рд░ рдХा рдпुрдж्рдз --1764-- рдм्рд░िрдЯिрд╢ рдиे рдоीрд░ рдХाрд╕िрдо, рд╢ुрджाрдЙрдж्рджौрд▓ा (рдЕрд╡рдз рдирдмाрдм) рд╡ рд╢ाрд╣ рдЖрд▓рдо рдж्рд╡िрддीрдп рдХी рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд рд╕ेрдиाрдУं рдХो рд╣рд░ा рджिрдпा। рдм्рд░िрдЯिрд╢ рдХो рдк्рд▓ाрд╕ी рдХे рдпुрдж्рдз рдХी рдмрдЪी рдЦुрдЪी рд╢рдХ्рддि рднी рджे рджी।British defeated the combined forces of Mir Qasim, Shuja-ud-duala (Nawab of Oudh) and Shah Alam II(Mughal emperor). This completed the work began by the battle of Plassey.
14. Battle of Karnal рдХрд░рдиाрд▓ рдХा рдпुрдж्рдз --1739-- рдиाрджिрд░рд╢ाрд╣ рдиे рдоुрдЧрд▓ рд╕рдо्рд░ाрдЯ рдоुрд╣рдо्рдордж рд╢ाрд╣ рдХो рд╣рд░ाрдпा Nadir Shah defeated Mughal Emperor Muhammad Shah.

рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬ्рдЮाрди рдк्рд░рд╢्рди -2 рднौрддिрдХी рд╕ंрдмंрдзिрдд

1. рдХ्рдпूрд░ी (Curie) рдХिрд╕рдХी рдЗрдХाрдИ рдХा рдиाрдо рд╣ै ---->рд░ेрдбिрдпोрдПрдХ्рдЯिрд╡ рдзрд░्рдоिрддा
2. рдХिрд╕ рд░ंрдЧ рдХी рддрд░ंрдЧ рджैрд░्рдз्рдп рд╕рдмрд╕े рдХрдо рд╣ोрддी рд╣ै----–> рдмैंрдЧрдиी
3. 'рд╕ेрдХेрдг्рдб рдкेрдг्рдбुрд▓рдо' рдХा рдЖрд╡рд░्рддрдХाрд▓ рдХ्рдпा рд╣ोрддा рд╣ै-----> 2 рд╕ेрдХेрдг्рдб
4. рднूрд╕्рдеिрд░ рдЙрдкрдЧ्рд░рд╣ рдХी рдкृрде्рд╡ी рд╕े рдКँрдЪाрдИ рд╣ोрддी рд╣ै--------> 36,000 рдХिрд▓ोрдоीрдЯрд░
5. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХिрд╕ рдкрджाрд░्рде рдоें рдСрдХ्рд╕ीрдЬрди рдирд╣ीं рд╣ै-----> рдоिрдЯ्рдЯी рдХा рддेрд▓
6. рдкौрдзों рдХी рдЖंрддрд░िрдХ рд╕ंрд░рдЪрдиा рдХा рдЕрдз्рдпрдпрди рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै-------> рдлिрдЬिрдпोрд▓ॉрдЬी, рд╢ाрд░ीрд░िрдХी
7. рдиिрдо्рди рдоें рд╕े рдХिрд╕ рд░ंрдЧ рдХा рдЕрдкрд╡рд░्рддрдиांрдХ рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рд╣ोрддा рд╣ै------>рдмैंрдЧрдиी
8. рд░рдбाрд░ рдХी рдХाрд░्рдпрдк्рд░рдгाрд▓ी рдиिрдо्рди рд╕िрдж्рдзाрди्рдд рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ै----------> рд░ेрдбिрдпों рддрд░ंрдЧों рдХा рдкрд░ाрд╡рд░्рддрди
9. рди्рдпूрдЯрди рдХी рдЧрддि рдХे рдиिрдпрдоों рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ –-----> рдж्рд╡िрддीрдп рдиिрдпрдо рд╕े рдмрд▓ рдХी рдкрд░िрднाрд╖ा рдЬ्рдЮाрдд рдХी рдЬाрддी рд╣ै।
10. рдХिрд╕ी рдкिрдг्рдб рдХे рдЙрд╕ рдЧुрдгрдзрд░्рдо рдХो рдХ्рдпा рдХрд╣рддे рд╣ैं, рдЬिрд╕рд╕े рд╡рд╣ рд╕ीрдзी рд░ेрдЦा рдоें рд╡िрд░ाрдо рдпा рдПрдХрд╕рдоाрди рдЧрддि рдХी рд╕्рдеिрддि рдоें рдХिрд╕ी рднी рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдХा рд╡िрд░ोрдз рдХрд░рддा рд╣ै -------> рдЬрдб़рдд्рд╡
11. рд▓ेрд╕рд░ рдиिрдо्рди рд╕िрдж्рдзाрди्рдд рдкрд░ рдХाрд░्рдп рдХрд░рддी рд╣ै------> рд╡िрдХрд░рдг рдХा рдЙрдж्рджीрдк्рддि рдЙрдд्рд╕рд░्рдЬрди
12. рдоिрдеेрди рдЬिрд╕рдХे рд╡ाрдпुрдордг्рдбрд▓ рдоें рдЙрдкрд╕्рдеिрдд рд╣ै, рд╡рд╣ рд╣ै -----> рдмृрд╣рд╕्рдкрддि
13. рдк्рд░ोрдЯीрди рдХे рдкाрдЪрди рдоें рд╕рд╣ाрдпрдХ рдПрди्рдЬाрдЗрдо рд╣ै ---------> рдЯ्рд░िрдк्рд╕िрди
14. рдЙрди рджेрд╢ों рдоें рдЬрд╣ाँ рдХे рд▓ोрдЧों рдХा рдоुрдЦ्рдп рдЦाрдж्рдпाрди्рди рдкॉрд▓िрд╢ рдХिрдпा рд╣ुрдЖ рдЪाрд╡рд▓ рд╣ै, рд▓ोрдЧ рдкीрдб़िрдд рд╣ोрддे рд╣ैं -----> рдмेрд░ी-рдмेрд░ी рд╕े
15. рдоाँрд╕рдкेрд╢िрдпाँ рдоें рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХिрд╕рдХे рдПрдХрдд्рд░ рд╣ोрдиे рд╕े рдердХाрди рд╣ोрддी рд╣ै -------> рд▓ैрдХ्рдЯिрдХ рдЕрдо्рд▓
16. рд╕рдоुрдж्рд░ рдХी рдЧрд╣рд░ाрдИ рдиाрдкрдиे рдХे рд▓िрдП рдХौрди-рд╕ा рдЙрдкрдХрд░рдг рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै -------> рдл़ैрджोрдоीрдЯрд░
17. рдХрдо्рдк्рдпूрдЯрд░ рдХी IC рдЪिрдк्рд╕ рдХिрд╕ рдкрджाрд░्рде рдХी рдмрдиी рд╣ोрддी рд╣ैं - рд╕िрд▓िрдХрди рдХी
18. рд╡рд╣ рдХाрд▓्рдкрдиिрдХ рд░ेрдЦा рдЬो рдл़ोрдХрд╕ рдПрд╡ं рдкोрд▓ рд╕े рдЧुрдЬрд░рддे рд╣ुрдП рдЧोрд▓рдХाрд░ рджрд░्рдкрдг рдкрд░ рдкрдб़рддी рд╣ै, рд╡рд╣ рдХрд╣рд▓ाрддी рд╣ै ----->рдоुрдЦ्рдп рдЕрдХ्рд╖
19. рдЕрдЧрд░ рдХिрд╕ी рд╡рд╕्рддु рдХा рдл़ोрдХрд╕ рдЕрд╡рддрд▓ рджрд░्рдкрдг рдкрд░ рдкрдб़рддा рд╣ै, рддो рдЙрд╕рдХी рдЫाрдпा рдХैрд╕ी рдмрдиेрдЧी -----> рдЕрдирди्рдд
20. рд╡рд╣ рдзाрддु рдЬो рдЕрдо्рд▓ рдПрд╡ं рдХ्рд╖ाрд░ рдХे рд╕ाрде рдХ्рд░िрдпा рдХрд░рдХे рд╣ाрдЗрдб्рд░ोрдЬрди рдиिрдХाрд▓рддी рд╣ै ------> рдЬिंрдХ
21. рдХिрд╕ी рдз्рд╡рдиि рд╕्рд░ोрдд рдХी рдЖрд╡ृрдд्рддि рдоें рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े рдЙрддाрд░-рдЪрдв़ाрд╡ рдХो рдХрд╣рддे рд╣ैं -------> рдбाрдк्рд▓рд░ рдк्рд░рднाрд╡
22. рдХोрдИ рдХрдг рдПрдХ рд╕ेрдХेрдг्рдб рдоें рдЬिрддрдиे рдХрдо्рдкрди рдХрд░рддा рд╣ै, рдЙрд╕ рд╕ंрдЦ्рдпा рдХो рдХрд╣рддे рд╣ैं -------> рдЖрд╡ृрддि
23. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рдзाрддु рд╣ोрддे рд╣ुрдП рднी рд╡िрдж्рдпुрдд рдХा рдХुрдЪाрд▓рдХ рд╣ै ------> рд╕ीрд╕ा
24. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рдХिрд╕ рдЕрдзाрддु рдоें рдзाрддुрдИ рдЪрдордХ рдкाрдпी рдЬाрддी рд╣ै --------> рдЧ्рд░ेрдлाрдЗрдЯ,рдЖрдпोрдбिрди
25. рдПрдХ рдЧुрдм्рдмाрд░े рдоें рд╣ाрдЗрдб्рд░ोрдЬрди рд╡ рдСрдХ्рд╕ीрдЬрди рдЧैрд╕ рдХे рдмрд░ाрдмрд░- рдмрд░ाрдмрд░ рдЕрдгु рд╣ैं। рдпрджि рдЧुрдм्рдмाрд░े рдоें рдПрдХ рдЫेрдж рдХрд░ рджिрдпा рдЬाрдП

       рддो------->рд╣ाрдЗрдб्рд░ोрдЬрди рдЧैрд╕ рддेрдЬ़ी рд╕े рдиिрдХрд▓ेрдЧी

рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рдЙрдкрдиाрдо(Popular Nickname of Famous People)

**рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рдЙрдкрдиाрдо(Popular Nickname of Famous People)**
*рдпुрдЧ рдкुрд░ुрд╖ -----> рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧाँрдзी
*рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдкिрддा -----> рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧाँрдзी
*рдмाрдкू -----> рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧाँрдзी
*рдмिрд╣ाрд░ рдХेрд╕рд░ी -----> рдбा. рд╢्рд░ी рдХृрд╖्рдг рд╕िंрд╣
*рд╢ांрддि рдкुрд░ुрд╖ -----> рд▓ाрд▓ рдмрд╣ाрджुрд░ рд╢ाрд╕्рдд्рд░ी
*рд▓ौрд╣ рдкुрд░ुрд╖ ----> рд╕рд░рджाрд░ рд╡рд▓्рд▓рдн рднाрдИ рдкрдЯेрд▓
*рдмाрджрд╢ाрд╣ рдЦाрди ----> рдЦाрди рдЕрдм्рджुрд▓ рдЧрдл्рдлाрд░ рдЦां
*рд╕ीрдоांрдд рдЧाँрдзी ----> рдЦाрди рдЕрдм्рджुрд▓ рдЧрдл्рдлाрд░ рдЦां
*рдиेрддाрдЬी -----> рд╕ुрднाрд╖ рдЪрди्рдж्рд░ рдмोрд╕
*рдЕрдЬाрдд рд╢рдд्рд░ु -----> рдбा. рд░ाрдЬेрди्рдж्рд░ рдк्рд░рд╕ाрдж
*рдорд╣ाрдордиा -----> рдорджрди рдоोрд╣рди рдоाрд▓рд╡ीрдп
*рдЧुрд░ु рджेрд╡ -----> рд░рд╡ीрди्рдж्рд░ рдиाрде рдЯैрдЧोрд░
*рд░ाрдЬрд░्рд╖ि -----> рдкुрд░ुрд╖ोрдд्рддрдо рджाрд╕ рдЯंрдбрди
*рдЧुрд░ुрдЬी -----> рдПрдо. рдПрд╕. рдЧोрд▓рд╡рд▓рдХрд░
*рдЬрдирдиाрдпрдХ -----> рдХрд░्рдкूрд░ी рдаाрдХु
*рд▓ोрдХ рдиाрдпрдХ -----> рдЬрдп рдк्рд░рдХाрд╢ рдиाрд░ाрдпрдг
*рджीрди рдмрди्рдзु -----> рд╕ी. рдПрдл. рдПрдирдб्рд░рдпूрдЬ
*рджेрд╢ рдмрди्рдзु -----> рдЪिрдд्рддрд░ंрдЬрдирджाрд╕
*рдкंрдЬाрдм рдХेрд╕рд░ी -----> рд▓ाрд▓ा рд▓ाрдЬрдкрддрд░ाрдп
*рджेрд╢ рд░рдд्рди -----> рдбा рд░ाрдЬेрди्рдж्рд░ рдк्рд░рд╕ाрдж
*рдЖंрдз्рд░ рдХेрд╕рд░ी -----> рдЯी. рдк्рд░рдХाрд╢
*рд╡рдпोрд╡ृрдж्рдз рдкुрд░ुрд╖ ------> рджाрджा рднाрдИ рдиौрд░ोрдЬी
*рд╢ेрд░े рдХрд╢्рдоीрд░ -----> рд╢ेрдЦ рдЕрдм्рджुрд▓्рд▓ाрд╣
*рдмंрдЧ рдмрди्рдзु -----> рд╢ेрдЦ рдоुрдЬीрдмुрд░्рд░рд╣рдоाрди
*рдмंрдЧाрд▓ рдХेрд╕рд░ी -----> рдЖрд╢ुрддोрд╖ рдоुрдЦрд░्рдЬी
*рдмिрд╣ाрд░ рдЧाँрдзी ----> рдбा рд░ाрдЬेрди्рдж्рд░ рдк्рд░рд╕ाрдж
*рд▓ोрдХ рдоाрди्рдп ----> рдмाрд▓ рдЧंрдЧाрдзрд░ рддिрд▓рдХ
*рдЬे. рдкी. -----> рдЬрдп рдк्рд░рдХाрд╢ рдиाрд░ाрдпрдг
*рдоाрддा рдмрд╕ंрдд ----> рдПрдиी рдмेрд╕ेंрдЯ
*рднाрд░рддीрдп рд░ाрдЬрдиीрддि рдХे рднीрд╖्рдордкिрддाрдорд╣ ----->рджाрджा рднाрдИ рдиौрд░ोрдЬी
*рд╕्рд╡рд░ рдХोрдХिрд▓ा ----> рд▓рддा рдоंрдЧेрд╢рдХрд░
*рдмिрд╣ाрд░ рд╡िрднूрддि ----> рдбा.рдЕрдиुрдЧ्рд░рд╣ рдиाрд░ाрдпрдг рд╕िंрд╣
*рдмाрдмूрдЬी -----> рдЬрдЧрдЬीрд╡рди рд░ाрдо
*рдл्рдпूрд╣рд░рд░ ------> рд╣िрдЯрд▓рд░
*рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧाँрдзी рдХे рдкांрдЪрд╡े рдкुрдд्рд░ ---->рдЬрдордиा рд▓ाрд▓ рдмрдЬाрдЬ
*рд╕्рдкैрд░ो -----> рдоेрдЬрд░ рдЬрдирд░рд▓ рд░ाрдЬेрди्рдж्рд░ рд╕िंрд╣
*рд░ाрдЬाрдЬी ----> рдЪрдХ्рд░рд╡рд░्рддी рд░ाрдЬрдЧोрдкाрд▓ाрдЪाрд░ी
*рдк्рд░िрдпрджрд░्рд╢ी ------> рдЕрд╢ोрдХ
*рддोрддा рдП рд╣िंрдж -----> рдЖрдоिрд░ рдЦुрд╕рд░ो
*рддрд░ाрдиा рдП рд╣िंрдж -----> реЪाрд▓िрдм
*рдЙреЬрдирдкрд░ी -----> рдкी. рдЯी.рдЙрд╖ा
*рдоेрдбेрди рдХ्рд╡िрди -----> рдПрд▓िрдЬाрдмेрде рдк्рд░рдердо
*рд▓ाрд▓ рдкाрд▓ рдмाрд▓ ------>рд▓ाрд▓ा рд▓ाрдЬрдкрддрд░ाрдп,рдмाрд▓ рдЧंрдЧाрдзрд░ рддिрд▓рдХ, рд╡िрдкिрди рдЪрди्рдж्рд░ рдкाрд▓
*рдмрдб़े рд╕ाрд╣рдм -----> рдбा. рдЕрдиुрдЧ्рд░рд╣ рдиाрд░ाрдпрдг рд╕िंрд╣
*рдк्рд░िрдпрджрд░्рд╢िрдиी-----> рдЗंрджिрд░ा рдЧाँрдзी

рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬ्рдЮाрди рдХे рд╕ाрдоाрди्рдп рдк्рд░рддिрдпोрдЧिрддा рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рд╕ंрдмंрдзी рдЙрдкрдпोрдЧी рдк्рд░рд╢्рди-

©®™рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬ्рдЮाрди™®©
*~*~*~*~*~*~*~*~*~*~*
• рдорд░ुрднूрдоि рд╡िрдХाрд╕ рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдо рдХिрд╕ рд╡рд░्рд╖ рд╢ुрд░ू рдХिрдпा рдЧрдпा।→→→ 1977-78

• рдЬрд╡ाрд╣рд░ рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдпोрдЬрдиा рдХिрд╕ рд╡рд░्рд╖ рд╢ुрд░ू рдХी рдЧрдИ।→→→ 1989
• рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдЧाрд░ंрдЯी рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдо рдХрдм рд╢ुрд░ू рд╣ुрдЖ। →→→ 2006
• рджेрд╢ рдоें рдкрд╣рд▓ा рд▓ौрд╣ рдЗрд╕्рдкाрдд рдХाрд░рдЦाрдиा рдХрд╣ां рдкрд░ рд╕्рдеाрдкिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा।→→→ рдХुрд▓्рдЯी (рдкрд╢्рдЪिрдо рдмंрдЧाрд▓ рдоें 1874)
• рднाрд░рдд рдХा рд░ूрд░ рдХिрд╕ рдкрдаाрд░ рдХो рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। →→→ рдЫोрдЯाрдиाрдЧрдкुрд░ рдХा рдкрдаाрд░
• рд╕ंрд╡िрдзाрди рд╕рднा рдХी рд╕ंрдЪाрд▓рди рд╕рдоिрддि рдХा рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдХौрди рдеा।→→→ рдбॉ. рд░ाрдЬेंрдж्рд░ рдк्рд░рд╕ाрдж
• рдХौрдирд╕ी рджेрд╢ी рд░िрдпाрд╕рдд рдеी рдЬिрд╕рдХे рдк्рд░рддिрдиिрдзि рд╕ंрд╡िрдзाрди рд╕рднा рдоें рд╕рдо्рдорд▓िрдд рдирд╣ीं рд╣ुрдП рдеे। →→→ рд╣ैрджрд░ाрдмाрдж
• рдиाрд╕िрд░ूрдж्рджीрди рдорд╣рдоूрдж рдиे рдмрд▓рдмрди рдХो рдХौрдирд╕ी рдЙрдкाрдзि рдк्рд░рджाрди рдХी। →→→ рдЙрд▓ूंрдЧ рдЦां
• рднाрд░рдд рдХा рдХौрдирд╕ा рд╢ाрд╕рдХ рдеा рдЬिрд╕рдиे рдмрдЧрджाрдж рдХे рдЦрд▓ीрдлा рд╕े рд╕ुрд▓्рддाрди рдкрдж рдХी рд╡ैрдзाрдиिрдХ рд╕्рд╡ीрдХृрддि рдк्рд░ाрдк्рдд рдХी।→→→ рдЗрд▓्рддुрддрдоिрд╢
рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬ्рдЮाрди

• рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ीрдпोंрдоें рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ा рдХाрд░्рдпрдХाрд▓ рдХिрдирдХा рд░рд╣ा। →→→ рдЬрд╡ाрд╣рд░ рд▓ाрд▓ рдиेрд╣рд░ू (16 рд╡рд░्рд╖ рдиौ рдоाрд╣ 13 рджिрди)
• рд╕ंрд╡िрдзाрди рдоें рдЙрдкрд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рдк्рд░ाрд╡рдзाрди рдХिрд╕ рджेрд╢ рдХे рд╕ंрд╡िрдзाрди рд╕े рд▓िрдпा рдЧрдпा рд╣ै।→→→ рдЕрдоेрд░िрдХा рдХे рд╕ंрд╡िрдзाрди рд╕े
• рд░ाрдЬ्рдп рд╕рднा рдХे рд╕рджрд╕्рдпों рдХी рдЕрдзिрдХрддрдо рд╕ंрдЦ्рдпा рдХिрддрдиी рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै।→→→ 250
• рд▓ोрдХ рд╕рднा рдоें рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрддрдиे рд╕рджрд╕्рдп рдордиोрдиिрдд рд╣ोрддे рд╣ैं।→→→ рджो
• рд░ाрдЬ्рдп рд╕рднा рдоें рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрддрдиे рд╕рджрд╕्рдп рдордиोрдиिрдд рдХिрдпे рдЬाрддे рд╣ैं।→→→ 12
• рдорд░ुрднूрдоि рд╡िрдХाрд╕ рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдо рдХिрд╕ рд╡рд░्рд╖ рд╢ुрд░ू рдХिрдпा рдЧрдпा।→→→ 1977→→→78
• рдЬрд╡ाрд╣рд░ рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдпोрдЬрдиा рдХिрд╕ рд╡рд░्рд╖ рд╢ुрд░ू рдХी рдЧрдИ।→→→ 1989
• рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдЧाрд░ंрдЯी рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдо рдХрдм рд╢ुрд░ू рд╣ुрдЖ।→→→ 2006
• рджेрд╢ рдоें рдкрд╣рд▓ा рд▓ौрд╣ рдЗрд╕्рдкाрдд рдХाрд░рдЦाрди рдХрд╣ां рдкрд░ рд╕्рдеाрдкिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा।→→→ рдХुрд▓्рдЯी (рдкрд╢्рдЪिрдо рдмंрдЧाрд▓ рдоें 1874)
• рднाрд░рдд рдХा рд░ूрд░ рдХिрд╕ рдкрдаाрд░ рдХो рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै।→→→ рдЫोрдЯाрдиाрдЧрдкुрд░ рдХा рдкрдаाрд░

рднाрд░рдд рдХे рдк्рд░ाрдЪीрди рдЗрддिрд╣ाрд╕ рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рдХुрдЫ рдк्рд░рдоुрдЦ рдк्рд░рддिрдпोрдЧिрддा рдкрд░ीрдХ्рд╖ाрдкрдпोрдЧी рдк्рд░рд╢्рди

● рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо рдХिрд╕ рд╡िрджेрд╢ी рдпाрдд्рд░ी рдиे рднाрд░рдд рдпाрдд्рд░ी рдХी— рдлाрд╣्рдпाрди рдиे
● рд╢ूрди्рдп рдХी рдЦोрдЬ рдХिрд╕рдиे рдХी— рдЖрд░्рдпрднрдЯ्рдЯ рдиे
● рдХिрд╕ рдкुрд╕्рддрдХ рдХा 15 рднाрд░рддीрдп рднाрд╖ाрдУं рдФрд░ 40 рд╡िрджेрд╢ी рднाрд╖ाрдУं рдоें рдЕрдиुрд╡ाрдж рдХिрдпा рдЬा рдЪुрдХा рд╣ै— рдкंрдЪрддंрдд्рд░
● рди्рдпूрдоिрд╕рдоेрдЯिрдХ्рд╕ рдХ्рдпा рд╣ै— рд╕िрдХ्рдХों рд╡ рдзाрддुрдУं рдХा рдЕрдз्рдпрдпрди
● ‘рд╣िрддोрдкрджेрд╢’ рдХी рд░рдЪрдиा рдХिрд╕рдиे рдХी— рдиाрд░ाрдпрдг рдкंрдбिрдд
● ‘рдиाрдЯ्рдпрд╢ाрд╕्рдд्рд░’ рдХी рд░рдЪрдиा рдХिрд╕рдиे рдХी— рднрд░рддрдоुрдиि
● рд╡िрдХ्рд░рдо рд╕ंрд╡рдд рдХा рд╢ुрднाрд░ंрдн рдХрдм рд╣ुрдЖ— 57 рдИ.
● рдЕंрдХोрд░рд╡ाрдЯ рдХрд╣ाँ рд╕्рдеिрдд рд╣ै—рдХंрдмोрдбिрдпा рдоें
● рдкुрд░ाрдкाрд╖ाрдг рдпुрдЧ рдоें рдЖрджि рдоाрдирд╡ рдХे рдордиोंрд░рдЬрди рдХा рд╕ाрдзрди рдХ्рдпा рдеा— рд╢िрдХाрд░ рдХрд░рдиा
● рдХिрд╕ рдпुрдЧ рдХो ‘рдЪाрд▓्рдХोрд▓िрдеिрдХ рдПрдЬ’
рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै— рддाрдо्рд░рдкाрд╖ाрдг рдпुрдЧ рдХो
● ‘рд╕्рд╡рдкрдирд╡ाрд╕рд╡рджрддा’ рдХे рд▓ेрдЦрдХ рдХौрди рд╣ै— рднाрд╖
● рдиाрд▓ंрджा рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХिрд╕ рдХे рд▓िрдП
рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдеा— рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо рджрд░्рд╢рди
● рдЖрдзुрдиिрдХ рдоाрдирд╡ рдХे рд╣ाрд▓ рдХा рдкूрд░्рд╡рдЬ рдХौрди рд╣ै—рдХ्рд░ोрдоैрдЧрдирди рдордиुрд╖्рдп
● рджेрд╡рдиाрдЧрд░ी рд▓िрдкि рдХा рдк्рд░ाрдЪीрдирддрдо рд░ूрдк рдХ्рдпा рд╣ै—рдм्рд░ाрд╣्рдп рд▓िрдкि
● рдХाрджंрдмрд░ी рдХे рд▓ेрдЦрдХ рдХौрди рд╣ैं—рдмाрдгрднрдЯ्рдЯ
● рд╕ुрднाрд╖िрддрд╡рд▓ि рдХे рд▓ेрдЦрдХ рдХौрди рд╣ैं— рдордпूрд░
● рддрдХ्рд╖рд╢िрд▓ा рдирдЧрд░ рдХिрди рдирджिрдпों рдХे рдордз्рдп рд╕्рдеिрдд рдеा— рд╕िंрдзु рд╡ рдЭेрд▓
● рднीрдордмेрдЯрдХा рдХिрд╕рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдеा— рдЧुрдлाрдУं рдХे рд╢ैрд▓рдЪिрдд्рд░
● рдк्рд░ाрдЪीрди рднाрд░рдд рдоें рдХौрди-рд╕ी рд▓िрдкि рджाрдИं рдУрд░ рд╕े рдмाрдИं рдУрд░ рд▓िрдЦी рдЬाрддी рдеी— рдЦрд░ोрд╖्рдаी рд▓िрдкि
● рдк्рд░ाрдЪीрди рдХाрд▓ рдоें рдоाрдирд╡ рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрд╕ рдЕрдиाрдЬ рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рд╣ुрдЖ— рдЪाрд╡рд▓
● рднाрд░рддीрдп рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдХा рдХौрди-рд╕ा рд╕्рдд्рд░ोрдд рдк्рд░ाрдЪीрди рднाрд░рдд рдХे рд╡्рдпाрдкाрд░िрдХ рдоाрд░्рдЧों рдкрд░ рдоौрди рд╣ै— рдоिрд▓िंрдж рдкाрди्рд╣ो
● рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо рднाрд░рдд рдХो рдЗंрдбिрдпा рдХिрд╕рдиे рдХрд╣ा—рдпूрдиाрдирд╡ाрд╕िрдпों рдиे
● рдоेрдЧाрд╕्рдердиीрдЬ рдиे рдЕрдкрдиी рдкुрд╕्рддрдХ рдЗंрдбिрдХा рдоें рдХिрд╕рдХे рд╢ाрд╕рдирдХाрд▓ рдХा рд╡рд░्рдгрди рдХिрдпा рд╣ै— рдЪंрдж्рд░рдЧुрдк्рдд рдоौрд░्рдп
● рдЪीрдиी рдпाрдд्рд░ी рд╣्рдиेрдирд╕ांрдЧ рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо рдХिрд╕
рднाрд░рддीрдп рд░ाрдЬ्рдп рдкрд╣ुँрдЪा— рдХрдкिрд╢ा
● рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо рднाрд░рддрд╡рд░्рд╖ рдХा рдЬिрдХ्рд░ рдХिрд╕
рдЕрднिрд▓ेрдЦा рдоें рдоिрд▓ा рд╣ै— рд╣ाрдеी рдЧुंрдлा рдЕрднिрд▓ेрдЦ рдоें
● рдЕрднिрд▓ेрдЦों рдХा рдЕрдз्рдпрдпрди рдХ्рдпा рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै—рдЗрдкीрдЧ्рд░ाрдлी
● рд╕िंрдзु рд╕рдн्рдпрддा рдХे рд▓ोрдЧ рдХिрд╕ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХे рдиिрд╡ाрд╕ी рдеे— рднूрдордз्рдпрд╕ाрдЧрд░ीрдп
● рдЧौрддрдо рдмुрдж्рдз рдиे рдЕрдкрдиे рдЙрдкрджेрд╢ рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рдХिрд╕ рд╕्рдеाрди рдкрд░ рджिрдП —рд╢्рд░ाрд╡рд╕्рддी рдоें
● рд╕िрдХंрджрд░ рдХिрд╕рдХा рд╢िрд╖्рдп рдеा—рдЕрд░рд╕्рддू рдХा
● рд╕िрдХंрджрд░ рдХा рд╕ेрдиाрдкрддि рдХौрди рдеा — рд╕ेрд▓्рдпूрдХрд╕ рдиिрдХेрдЯрд░
● рднाрд░рдд рдоें рд╢िрд▓ाрд▓ेрдЦों рдХा рдк्рд░рдЪрд▓рди рдХिрд╕рдиे рдХрд░ाрдпा— рдЕрд╢ोрдХ рдиे
● рдкुрд░ाрдгों рдоें рдЕрд╢ोрдХ рдХो рдХ्рдпा рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै—рдЕрд╢ोрдХ рд╡рд░्рдзрди
● ‘рднрд░рд╣ूрдд рд╕्рддूрдк’ рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдХिрд╕рдиे рдХрд░ाрдпा—рдкुрд╖्рдпрдоिрдд्рд░ рд╢ुंрдЧ рдиे
● рд░ेрд╢рдо рдмрдиाрдиे рдХी рддрдХрдиीрдХ рдХा рдЕрд╡िрд╖्рдХाрд░ рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо рдХिрд╕ рджेрд╢ рдоें рд╣ुрдЖ — рдЪीрди рдоें
● рдЧुрдк्рдд рд╡ंрд╢ рдХा рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ рдХौрди рдеा— рд╢्рд░ीрдЧुрдк्рдд
● рдоंрджिрд░ рдмрдиाрдиे рдХी рдХрд▓ा рдХा рдЬрди्рдо рдХिрд╕ рдХाрд▓ рдоें рд╣ुрдЖ— рдЧुрдк्рдд рдХाрд▓ рдоें
● ‘рдк्рд░िрдп рджрд░्рд╢िрдХा’ рдиाрдордХ рд╕ंрд╕्рдХृрдд рдЧ्рд░ंрде рдХी рд░рдЪрдиा рдХिрд╕ рд╢ाрд╕рдХ рдиे рдХी—рд╣рд░्рд╖рд╡рд░्рдзрди рдиे
● ‘рдиाрдЧрдиंрджा’ рдиाрдордХ рд╕ंрд╕्рдХृрддрдирдЯрдХ рдХी рд░рдЪрдиा рдХिрд╕ рд╢ाрд╕рдХ рдиे рдХी— рд╣рд░्рд╖рд╡рд░्рдзрди рдиे
● рдЕрдЬंрддा рдХी рдЧुрдлा рдХिрд╕ рдзрд░्рдо рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ै—рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо рд╕े
● рд╕ुрд░рджрд░्рд╢рди рдЭीрд▓ рдХा рдкुрд░्рдиोрдж्рдзाрд░ рдХिрд╕рдиे рдХрд░ाрдпा— рд╕्рдХंрдзрдЧुрдк्рдд рдиे

‪#‎ рдЧुрдк्рддोрдд्рддрд░‬ рдХाрд▓
рдк्рд░ाрдЪीрди рднाрд░рдд рдХा рдЗрддिрд╣ाрд╕:-
● рдкुрд╖्рдпрднूрддि рд╡ंрд╢ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХिрд╕рдиे рдХी—рдкुрд╖्рдпрднूрддिрд╡рд░्рдзрди
● рдкुрд╖्рдпрднूрддि рд╡ंрд╢ рдХा рд╕рдмрд╕े рдк्рд░рддाрдкी рд░ाрдЬा рдХौрди рдеा— рд╣рд░्рд╖рд╡рд░्рдзрди
● рд╣рд░्рд╖рд╡рд░्рдзрди рдЧрдж्рджी рдкрд░ рдХрдм рдмैрдаा— 606 рдИ.
● рд╣рд░्рд╖рд╡рд░्рдзрди рдХा рд░ाрдЬрджрд░рдмाрд░ी рдХрд╡ि рдХौрди рдеा—рдмाрдгрднрдЯ्рдЯ
● рдЪीрдиी рдпाрдд्рд░ी рд╣्рдиेрдирд╕ांрдЧ рдХिрд╕рдХे рд╕рдордХाрд▓ीрди рдеा— рд╣рд░्рд╖рд╡рд░्рдзрди рдХे
● рдХिрд╕ рд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рдж्рд╡िрддीрдп рдЕрд╢ोрдХ рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै— рд╣рд░्рд╖рд╡рд░्рдзрди рдХो
● рдЕंрддिрдо рдмौрдж्рдз рд░ाрдЬा рдХौрди рдеा рдЬो рд╕ंрд╕्рдХृрдд рдХा рдорд╣ाрди рд╡िрдж्рд╡ाрди рдеा

— рд╣рд░्рд╖рд╡рд░्рдзрди
● ‘рд╣рд░्рд╖ рдЪрд░िрдд’ рдХिрд╕рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд░рдЪिрдд рд╣ै— рдмाрдгрднрдЯ्рдЯ
● рдХिрд╕ рд░ाрдЬा рдиे ‘рд░рдд्рдиाрд╡рд▓ी’ рдиाрдордХ рдкुрд╕्рддрдХ рд▓िрдЦी’— рд╣рд░्рд╖рд╡рд░्рдзрди рдиे
● рд╣рд░्рд╖рд╡рд░्рдзрди рдФрд░ рдкुрд▓िрдХेрд╢рди II рдХे рдордз्рдп рд╣ुрдП рд╕ंрдШрд░्рд╖ рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी рдХрд╣ाँ рд╕े рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддी рд╣ै— рдРрд╣ोрд▓ рдЕрднिрд▓ेрдЦ рд╕े
● рд╣рд░्рд╖ рдиे рдЕрдкрдиी рд░ाрдЬрдзाрдиी рдеाрдиेрд╢्рд╡рд░ рд╕े рдХрд╣ाँ рд╕्рдеाрдиांрддрд░िрдд рдХी— рдХрди्рдиौрдЬ
● ‘рд╕рдХрд▓ोрдд्рддрд░ाрдкрдердиाрде’ рдХिрд╕े рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै—рд╣рд░्рд╖рд╡рд░्рдзрди рдХो
● рдмंрдЧाрд▓ рдХा рдХौрди-рд╕ा рд╢ाрд╕рдХ рд╣рд░्рд╖ рдХे рд╕рдордХाрд▓ीрди рдеा— рд╢рд╢ांрдХ
● рдЧुрдк्рдд рд╡ंрд╢ рдХे рдкрд╢्рдЪाрдд् рдЙрдд्рддрд░ рднाрд░рдд рдоें рдмрдб़े рднाрдЧ рдХा рдкुрдирд░्рдЧрдарди рдХिрд╕рдиे рдХिрдпा— рд╣рд░्рд╖рд╡рд░्рдзрди рдиे
● рд╣рд░्рд╖ рдХे рд╢ाрд╕рдирдХाрд▓ рдоें рдЙрдд्рддрд░ рднाрд░рдд рдХा рд╕рдмрд╕े рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╢рд╣рд░ рдХौрди-рд╕ा рдеा— рдХрди्рдиौрдЬ
● рд╣рд░्рд╖рд╡рд░्рдзрди рдЕрдкрдиी рдзाрд░्рдоिрдХ рд╕рднा рдХрд╣ाँ рдХिрдпा рдХрд░рддा рдеा— рдк्рд░рдпाрдЧ рдоें
● рд╣рд░्рд╖рд╡рд░्рдзрди рдХी рд░ाрдЬрдзाрдиी рдеाрдиेрд╢्рд╡рд░ рд╡рд░्рддрдоाрди рдоें рдХрд╣ाँ рд╕्рдеिрдд рд╣ै— рд╣рд░िрдпाрдгा рдоें
● рд╡рд░्рддрдоाрди рдоें рдХрди्рдиौрдЬ рдХिрд╕ рдк्рд░рджेрд╢ рдоें рд╕्рдеिрдд рд╣ै—рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдоें
● рд╣्рдиेрдирд╕ांрдЧ рдХी рднाрд░рдд рдпाрдд्рд░ा рдХे рд╕рдордп рд╕ूрддी рдХрдкрдб़ों рдХे рдЙрдд्рдкाрджрди рдХे рд▓िрдП рд╕рдмрд╕े рдк्рд░рд╕ि рдирдЧрд░ рдХौрди-рд╕ा рдеा— рдордеुрд░ा
● рдХिрд╕ рдЪीрдиी рдпाрдд्рд░ी рдХो рдпाрдд्рд░िрдпों рдоें рд░ाрдЬрдХुрдоाрд░ рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै— рд╣्рдиेрдирд╕ांрдЧ
● рдХुंрдн рдХे рдоेрд▓े рдХा рд╢ुрднाрд░ंрдн рдХिрд╕рдиे рдХिрдпा— рд╣рд░्рд╖рд╡рд░्рдзрди
● рдХिрд╕ рд╢ाрд╕рдХ рдиे рдиाрд▓ंрджा рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХे рд▓िрдП 100 рдЧ्рд░ाрдоों рдХी рдЖрдп рджाрди рдХे рд░ूрдк рдоें рджी—рд╣рд░्рд╖рд╡рд░्рдзрди
● рджрдХ्рд╖िрдгी рднाрд░рдд рдоें рдПрд░ीрдкрдд्рддी рдХा рдЕрд░्рде рдХ्рдпा рд╣ै— рдЬрд▓ाрд╢рдп рдХी рднूрдоि
● рдкुрд╖्рдпрднूрддि рдХाрд▓ рдоें рд░ाрдЬ्рдп рдХी рдЖрдп рдХा рдоुрдЦ्рдп рд╕ाрдзрди рдХ्рдпा рдеा— рднूрдоिрдХрд░
● рдкुрд╖्рдпрднूрддि рдХाрд▓ рдоें рднूрдоिрдХрд░ рдХिрддрдиा рд▓िрдпा рдЬाрддा рдеा— рдкैрджाрд╡ाрд░ рдХा 1/6 рд╡ाँ рднाрдЧ
● рд╣рд░्рд╖рд╡рд░्рдзрди рдХे рд╕рдордп рдиाрд▓ंрджा рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХा рдХुрд▓рдкрддि рдХौрди рдеा— рд╢ीрд▓рднрдж्рд░
● рдХिрд╕ рдЕрднिрд▓ेрдЦ рдоें рд╣рд░्рд╖рд╡рд░्рдзрди рдХो рдкрд░рдоेрд╢्рд╡рд░ рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै— рдордзुрдмрди рд╡ рдмाँрд╕рдЦेрдб़ा рдЕрднिрд▓ेрдЦों рдоें
● рдХрд╢्рдоीрд░ рдХा рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдХिрд╕ рдЧ्рд░ंрде рдоें рд╣ै—рд░ाрдЬрддрд░ंрдЧिрдгी
● рд░ाрдЬрддрд░ंрдЧिрдгी рдиाрдордХ рдЧ्рд░ंрде рдХिрд╕рдиे рд▓िрдЦा—рдХрд▓्рд╣рдг рдиे
● рдХाрд░्рдХोрдЯ рд╡ंрд╢ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХिрд╕рдиे рдХी—рджुрд░्рд▓рднрд░्рд╡рди
● ‘рдЕрд╡ंрддिрдирдЧрд░’ рдиाрдордХ рдирдЧрд░ рдХो рдХिрд╕ рд╢ाрд╕рдХ рдиे рдмрд╕ाрдпा— рдЕрд╡ंрддिрд╡рд░्рдорди рдиे
● рдХाрд░्рдХोрдЯ рд╡ंрд╢ рдХे рдмाрдж рдХिрд╕ рд╡ंрд╢ рдХा рдЙрджрдп рд╣ुрдЖ—рдЙрдд्рдкрд▓ рд╡ंрд╢
● рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо рд╣рд░्рд╖рд╡рд░्рдзрди рдиे рдХрди्рдиौрдЬ рдоें рдмौ рдзрд░्рдо рд╕рднा рдХा рдЖрдпोрдЬрди рдХрдм рдХिрдпा— 643 рдИ.
● рд╣рд░्рд╖рд╡рд░्рдзрди рдХी рдоृрдд्рдпु рдХे рдкрд╢्рдЪाрдд् рдХрди्рдиौрдЬ рдкрд░ рдХिрд╕рдХा рд╢ाрд╕рди рд╣ुрдЖ— рдпрд╢ोрд╡рд░्рдорди
● рд╣्рдиेрдирд╕ांрдЧ рдХी рд░рдЪрдиा рдХी рдХ्рдпा рдиाрдо рд╣ै— рд╕ी-рдпू- рдХी

‪#‎рдЧुрдк्рддрдХाрд▓‬:-
рдк्рд░ाрдЪीрди рднाрд░рдд рдХा рдЗрддिрд╣ाрд╕:-
● рдЧुрдк्рддрд╡ंрд╢ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХрдм рд╣ुрдИ— 319 рдИ.
● рдЧुрдк्рдд рд╡ंрд╢ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХिрд╕рдиे рдХी— рдЪंрдж्рд░рдЧुрдк्рдд I рдж्рд╡ाрд░ा
● рдЧुрдк्рдд рд╡ंрд╢ рдХे рдХिрд╕ рд╢ाрд╕рдХ рдиे ‘рдорд╣ाрдзिрд░ाрдЬ’ рдХी рдЙрдкाрдзि рдзाрд░рдг рдХी— рдЪंрдж्рд░рдЧुрдк्рдд рдк्рд░рдердо рдиे
● рдЖрд░्рдпрднрдЯ्рдЯ рдХौрди рдеा— рдЦрдЧोрд▓ рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рд╡ рдЧрдгिрддрдЬ्рдЮ
● рдЖрд░्рдпрднрдЯ्рдЯ рдХिрд╕ рд╡ंрд╢ рдХे рд╕рдордХाрд▓ीрди рдеा— рдЧुрдк्рдд рд╡ंрд╢ рдХे
● рдЧुрдк्рдд рд╢ाрд╕рдХों рдХी рд░ाрдЬрджрд░рдмाрд░ी рднाрд╖ा рдХ्рдпा рдеी— рд╕ंрд╕्рдХृрдд
● рдЧुрдк्рдд рд░ाрдЬрд╡ंрд╢ рдХे рдХिрд╕ рд╢ाрд╕рдХ рдиे рд╣ूрдгों рдХे рдЖрдХ्рд░рдордг рдХो рд░ोрдХा— рд╕्рдХंрджрдЧुрдк्рдд рдиे
● рдЧुрдк्рдд рд░ाрдЬрд╡ंрд╢ рдХिрд╕рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдеा—рдХрд▓ा рдПрд╡ं рд╕्рдеाрдкрдд्рдп рдХे рд▓िрдП
● рдЕрдЬंрддा рд╡ рдПрд▓ौрд░ा рдХрд▓ाрдХृрддिрдпाँ рдХिрд╕ рдХाрд▓ рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ैं— рдЧुрдк्рдд рдХाрд▓ рд╕े
● рдХाрд▓ीрджाрд╕ рдХिрд╕рдХे рд░ाрдЬрджрдмाрд░ी рдХрд╡ि рдеे —рдЪंрдж्рд░рдЧुрдк्рдд II ‘рд╡िрдХ्рд░рдоाрдж्рд╡िрдд्рдп’
● рдЕंрдЬрддा рдЪिрдд्рд░рдХाрд░ी рдХिрд╕ рдзрд░्рдо рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ैं—рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо рд╕े
● рдПрд░рдг рдЕрднिрд▓ेрдЦ рдХा рд╕ंрдмंрдз рдХिрд╕ рд╢ाрд╕рдХ рд╕े рд╣ै—рднाрдиुрдЧुрдк्рдд рд╕े
● рдЪीрдиी рдпाрдд्рд░ी рдлाрд╣्рдпाрди рдХिрд╕рдХे рд╢ाрд╕рди рдХाрд▓ рдоें рднाрд░рдд рдЖрдпा— рдЪंрдж्рд░рдЧुрдк्рдд рдж्рд╡िрддीрдп
● рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдХा рд╕्рд╡рд░्рдг рдпुрдЧ рдХिрд╕ рдпुрдЧ рдХो рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै— рдЧुрдк्рдд рдпुрдЧ рдХो
● ‘рд╕ेрддुрдмंрдз’ рдХी рд░рдЪрдиा рдХिрд╕ рд╡ंрд╢ рдХे рд╢ाрд╕рдХ рдиे рдХी—рд╡ाрдХाрдЯрдХ
● рдХिрд╕ рдЧुрдк्рддрдХाрд▓ीрди рд╢ाрд╕рдХ рдХो рдХрд╡िрд░ाрдЬ рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै — рд╕рдоुрдж्рд░рдЧुрдк्рдд рдХो
● рдХौрди-рд╕ा рдЧुрдк्рдд рд╢ाрд╕рдХ рднाрд░рддीрдп рдиेрдкोрд▓िрдпрди рдХे рдиाрдо рд╕े рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдеा— рд╕рдоुрдж्рд░рдЧुрдк्рдд
● рд╕्рдХंрджрдЧुрдк्рдд рдХो рдХिрд╕ рд▓ेрдЦ рд╕े ‘рд╢рдХ्рд░ोрдкрдо’ рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै— рдХрд╣ौрдорд╕्рддрдо рд▓ेрдЦ
● рдЧुрдк्рдд рдХाрд▓ рдХे рд╕рдмрд╕े рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рджेрд╡рддा рдХौрди рдеे—рд╡िрд╖्рдгु
● рджिрд▓्рд▓ी рдоें рд╕्рдеिрдд ‘рд▓ौрд╣ рд╕्рддंрдн’ рдХिрд╕ рд╕рджी рдоें рдиिрд░्рдоिрдд рд╣ुрдЖ— рдЪौрдеी рд╕рджी рдоें
● рдлाрд╣्рдпाрди рдж्рд╡ाрд░ा рд▓िрдЦिрдд рдЧ्рд░ंрде ‘рдлो-рдХुрдУ-рдХी’ рдоें рдХिрд╕рдХा рд╡рд░्рдгрди рдоिрд▓рддा рд╣ै — рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо рдХे рд╕िрдж्рдзांрддों рдХा
● ‘рдЕрдорд░рдХोрд╖’ рдиाрдордХ рдЧ्рд░ंрде рдХी рд░рдЪрдиा рдХिрд╕рдиे рдХी рдФрд░ рд╡े рдХिрд╕ рд╢ाрд╕рдХ рд╕े рдЬुрдб़े рдеे— рдЕрдорд░ рд╕िंрд╣ рдиे,рдЪंрдж्рд░рдЧुрдк्рдд II рд╕े
● рд╣рд░िрд╖ेрдг рдХिрд╕рдХा рд░ाрдЬрджрд░рдмाрд░ी рдХрд╡ि рдеा—рд╕рдоुрдж्рд░рдЧुрдк्рдд рдХा
● рдЧुрдк्рдд рдХाрд▓ рдХी рд╕ोрдиे рдХी рдоुрдж्рд░ा рдХो рдХ्рдпा рдХрд╣ा рдЬाрддा рдеा— рджीрдиाрд░
● ‘рдХुрдоाрд░рд╕ंрднрд╡’ рдорд╣ाрдХाрд╡्рдп рдХो рдХिрд╕рдиे рд░рдЪा—рдХाрд▓ीрджाрд╕
● рдиाрд▓ंрджा рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХिрд╕ рдпुрдЧ рдоें рд╣ुрдИ— рдЧुрдк्рдд рдпुрдЧ рдоें
● рдЧुрдк्рдд рдпुрдЧ рдоें рднू-рд░ाрдЬрд╕्рд╡ рдХी рджрд░ рдХ्рдпा рдеी— рдЙрдкрдЬ рдХा рдЫрдаा рднाрдЧ
● рдирдЧрд░ों рдХा рдХ्рд░рдоिрдХ рдкрддрди рдХिрд╕ рдпुрдЧ рдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддा рдеी— рдЧुрдк्рдд рдпुрдЧ рдХी
● рдХिрд╕ рд╡ंрд╢ рдХे рд╢ाрд╕рдХों рдиे рдоंрджिрд░ों рдФрд░
рдм्рд░ाрд╣्рдордгों рдХो рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рдЧ्рд░ाрдо рдЕрдиुрджाрди рдоें рджिрдП— рдЧुрдк्рдд рд╡ंрд╢
● рдорд╣рд░ौрд▓ी рд╕्рдеिрдд рд▓ौрд╣ рд╕्рддंрдн рдХिрд╕рдХी рд╕्рдоृрддि рдоें рд╣ै— рдЪंрдж्рд░рдЧुрдк्рдд II
● рдХाрд▓ीрджाрд╕ рдж्рд╡ाрд░ा рд░рдЪिрдд ‘рдоाрд▓рд╡िрдХाрдЧ्рдиिрдоिрдд्рд░’ рдиाрдЯрдХ рдХा рдиाрдпрдХ рдХौрди рдеा— рдЕрдЧ्рдиिрдоिрдд्рд░
● рд╕рдоुрдж्рд░рдЧुрдк्рдд рдХी рд╕ैрдиिрдХ рдЙрдкрд▓рдм्рдзिрдпों рдХा рд╡рд░्рдгрди рдХिрд╕ рдЕрднिрд▓ेрдЦ рдоें рд╣ै— рдк्рд░рдпाрдЧ
● рдмाрд▓ рд╡िрд╡ाрд╣ рдХी рдк्рд░рдеा рдХрдм рдЖрд░ंрдн рд╣ुрдИ— рдЧुрдк्рдд рдпुрдЧ рдоें
● рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо рдХौрди-рд╕ा рдЧ्рд░ंрде рдпूрд░ोрдкीрдп рднाрд╖ा рдоें рдЕрдиुрджिрдд/рдЕрдиुрд╡ाрджिрдд рд╣ुрдЖ— рдЕрднिрдЬ्рдЮाрди рд╢ाрдХुंрддрд▓рдо्
● рд╕рддी рдк्рд░рдеा рдХा рдк्рд░рдердо рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдХрд╣ा рд╕े рдоिрд▓рддा рд╣ै— рдПрд░рдг рдЕрднिрд▓ेрдЦ рд╕े
● рдЧुрдк्рддрдХाрд▓ीрди рд╕िрдХ्рдХों рдХा рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ा рдвेрд░ рдХрд╣ाँ рд╕े рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ुрдЖ— рдмрдпाрдиा (рднрд░рддрдкुрд░)
● рдХिрд╕ рдЧुрдк्рдд рд╢ाрд╕рдХ рдХो рдиाрд▓ंрджा рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХा рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ
рдоाрдиा рдЬाрддा рдеा— рд░ूрдкрдХ
● рдХाрд▓ीрджाрд╕ рдХी рдХौрди- рд╕ी рдХृрддि рдХी рдЧिрдирддी рд╡िрд╢्рд╡ рдХी рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдк्рд░рд╕िрдж्рдз 100 рдХृрддिрдпों рдоें рдХी рдЬाрддी рд╣ैं—рдЕрднिрдЬ्рдЮाрди рд╢ाрдХुंрддрд▓рдо्
● рдЧрдгिрдд рдХी рджрд╢рдорд▓рд╡ рдк्рд░рдгाрд▓ी рдХे рдЕрд╡िрд╖्рдХाрд░ рдХा рд╢्рд░ेрдп рдХिрд╕े рджिрдпा рдЬाрддा рд╣ै— рдоौрд░्рдп рдпुрдЧ рдХो
● рдХिрд╕ рд╡िрдж्рдзाрди рдиे рдЧрдгिрдд рдХो рдПрдХ рдкृрдердХ рд╡िрд╖рдп рдХे рд░ूрдк рдоें рд╕्рдеाрдкिрдд рдХिрдпा— рдЖрд░्рдпрднрдЯ्рдЯ
● рдЧुрдк्рддрдХाрд▓ рдХी рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдкुрд╕्рддрдХ ‘рдирд╡рдиीрддрдХрдо्’ рдХा рд╕ंрдмंрдз рдХिрд╕ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рд╣ै— рдЪिрдХिрдд्рд╕ा рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╕े
● рддाँрдмे рдХे рд╕िрдХ्рдХे рдЬाрд░ी рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рдк्рд░рдердо рдЧुрдк्рдд рд╢ाрд╕рдХ рдХौрди рдеा— рд░ाрдордЧुрдк्рдд
● рдоिрд╣िрд░рдХूрд▓ рдХा рд╕ंрдмंрдз рдХिрд╕рд╕े рдеा — рд╣ूрдг рд╕े
● рдХौрди-рд╕े рдЧुрдк्рдд рд░ाрдЬा рдиे рд╡िрдХ्рд░рдоाрдж्рд╡िрдд्рдп рдХी рдЙрдкाрдзि рдЧ्рд░рд╣рдг рдХी рдеी— рдЪंрдж्рд░рдЧुрдк्рдд II
● рдХिрд╕ рдЧुрдк्рдд рд╢ाрд╕рдХ рдиे рджрдХ्рд╖िрдг рдоें 12 рд░ाрдЬ्рдпों рдкрд░ рд╡िрдЬрдп рдк्рд░ाрдк्рдд рдХी

— рд╕рдоुрдж्рд░рдЧुрдк्рдд рдиे
● ‘рд╕рд░्рд╡рд░ाрдЬोрдЪ्рдЫेрддा’ рдХी рдЙрдкाрдзि рдХिрд╕рдиे рдзाрд░рдг рдХी— рд╕рдоुрдж्рд░рдЧुрдк्рдд рдиे
● рдЪंрдж्рд░рдЧुрдк्рдд рдк्рд░рдердо рдиे рдЧुрдк्рдд рд╕ंрд╡рдд् рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХрдм рдХी— 319 рдИ.
● рдЧुрдк्рдд рд╕ंрд╡рдд् рдПрд╡ं рд╢рдХ рд╕ंрд╡рдд् рдоें рдХिрддрдиा рдЕंрддрд░ рд╣ै— 241 рд╡рд░्рд╖
● рдХिрд╕ рд╡ंрд╢ рдХे рд╢ाрд╕рдХों рдиे рдЪाँрджी рдХी рдоुрдж्рд░ाрдУं рдХा рдк्рд░рдЪрд▓рди рдХिрдпा— рдЧुрдк्рдд рд╡ंрд╢ рдХे рд╢ाрд╕рдХों рдиे
● рдХिрд╕рдиे рд╕рдоुрдж्рд░рдЧुрдк्рдд рдХो рднाрд░рдд рдХा рдиेрдкोрд▓िрдпрдорди рдХрд╣ा рдеा— рд╡िрди्рд░्рд╕ेрдЯ рд╕्рдоिрде рдиे
● рдЧुрдк्рддрдХाрд▓ рдоें рдк्рд░рдоुрдЦ рд╢िрдХ्рд╖ा рдХेंрдж्рд░ рдХौрди-рд╕े рдеे—рдкाрдЯрд▓िрдкुрдд्рд░, рдЙрдЬ्рдЬрдпिрдиी
● рдЧुрдк्рддрд╡ंрд╢ рдХा рдЕंрддिрдо рд╢ाрд╕рдХ рдХौрди рдеा—рд╡िрд╖्рдгुрдЧुрдк्рдд
● рд╕рддी рд╣ोрдиे рдХा рдк्рд░рдоाрдг рдк्рд░рдердо рдмाрд░ рдХрдм рдоिрд▓ा— 510 рдИ.
● ‘рд╕ूрд░्рдп рд╕िрдж्рдзांрдд’ рдиाрдордХ рдЧ्рд░ंрде рдХिрд╕рдиे рд▓िрдЦा—рдЖрд░्рдпрднрдЯ्рдЯ рдиे
● рдиाрд▓ंрджा рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХрдм рд╣ुрдИ — 415-454 рдИ.

‪#‎рд╕ंрдЧрдо‬ рдХाрд▓:-
рдк्рд░ाрдЪीрди рднाрд░рдд рдХा рдЗрддिрд╣ाрд╕:-
● рд╕ंрдЧрдо рдХाрд▓ рдоें рдХिрддрдиी рд░рдЪрдиाрдУं рдХा рд╡рд░्рдгрди рд╣ै—2289
● рд╕ंрдЧрдо рдХाрд▓ рдХी рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд░рдЪрдиा рдХौрди рд╕ी рдеी— рддрдоिрд▓ рд╡्рдпाрдХрд░рдг рдЧ्рд░ंрде рддोрд▓рдХाрдк्рдкिрдпрдо
● ‘рддोрд▓рдХाрдк्рдкिрдпрдо’ рдХी рд░рдЪрдиा рдХिрд╕рдиे рдХी— рддोрд▓ рдХाрдк्рдкिрдпрд░ рдиे
● рдЪोрд▓ рд╡ंрд╢ рдХा рд╕рдмрд╕े рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╢ाрд╕рдХ рдХौрди-рдеा—рдХрд░िрдХाрд▓
● рдХрд░िрдХाрд▓ рдЧрдж्рджी рдкрд░ рдХрдм рдмैрдаा— 190 рдИ. рдХे рд▓рдЧрднрдЧ
● рдХिрд╕ рдЪोрд▓ рд╡ंрд╢ рдХे рд╢ाрд╕рдХ рдиे рдЙрдж्рдпोрдЧ рдзंрдзे рд╡ рдХृрд╖िрдХो рдк्рд░ोрдд्рд╕ाрд╣рди рджिрдпा— рдХрд░िрдХाрд▓ рдиे
● рдЪोрд▓ рдХाрд▓ рдоें рд╕рд░्рд╡ोрдЪ्рдЪ рди्рдпाрдпाрд▓рдп рдХो рдХ्рдпा рдХрд╣ा рдЬाрддा рдеा— рдордирд░рдо
● рдоाрдирд╕ूрди рдХी рдЦोрдЬ рдХिрд╕рдиे рдХी— рдоिрд╕्рдд्рд░ рдХे рдиाрд╡िрдХ рд╣िрдк्рдкाрд▓рд╕ рдиे
● рдЪोрд▓ рдХाрд▓ рдоें рд╕ूрддी рд╡рд╕्рдд्рд░ рдЙрдж्рдпोрдЧ рдХा рдк्рд░рдоुрдЦ рдХौрди-рд╕ा рдеा— рдЙрд░ैрдпूрд░
● рдкांрдб्рдпों рдХी рд░ाрдЬрдзाрдиी рдХрд╣ाँ рдеी— рдорджुрд░ै
● рдЪेрд░ рд╡ंрд╢ рдХा рд╢ाрд╕рди рдХिрд╕ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдкрд░ рдеा— рдХेрд░рд▓ рдкрд░
● рдЪेрд░ рд╡ंрд╢ рдХा рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╢ाрд╕рдХ рдХौрди рдеा— рд╕ेंрдЧुрдЯ्рдЯुрд╡рди
● рдХिрд╕ рд╢ाрд╕рдХ рдХो ‘рд▓ाрд▓рдЪेрд░’ рдХрд╣ा рдЬाрддा рдеा— рд╕ेंрдЧुрдЯ्рдЯुрд╡рди
‪#‎ рдоौрд░्рдпोрдд्рддрд░‬ рдХाрд▓:-
рдк्рд░ाрдЪीрди рднाрд░рдд рдХा рдЗрддिрд╣ाрд╕:-
● рдЕंрддिрдо рдоौрд░्рдп рд╕рдо्рд░ाрдЯ рдХी рд╣рдд्рдпा рдХिрд╕рдиे рдХी—рдкुрд╖्рдпрдоिрдд्рд░ рдиे
● рд╢ुंрдЧ рд╡ंрд╢ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХिрд╕рдиे рдХी— рдкुрд╖्рдпрдоिрдд्рд░ рдиे
● рдХрдг्рд╡/рдХाрдг्рд╡ рд╡ंрд╢ рдХा рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ рдХौрди рдеा—рд╡ाрд╕ुрджेрд╡
● рд╕ाрддрд╡ाрд╣рди/рдЖंрдз्рд░ рд╕ाрддрд╡ाрд╣рди рд╡ंрд╢
рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХिрд╕рдиे рдХी — рд╕िрдоुрдХ рдиे
● рдХिрд╕рдХे рдЕрдзीрди рд╕ाрддрд╡ाрд╣рдиों рдиे рдЕрдзिрдХाрд░िрдпों рдХे рд░ूрдк рдоें рдХाрд░्рдп рдХिрдпा рдеा— рдоौрд░्рдпों рдХे рдЕрдзीрди
● рдХौрди-рд╕ा рдХुрд╖ाрдг рд╢ाрд╕рдХ рдеा рдЬिрд╕рдиे рдмौрдз рдзрд░्рдо рдЕрдкрдиा рд▓िрдпा рдеा— рдХрдиिрд╖्рдХ
● рдХुрд╖ाрдг рдХाрд▓ рдХे рджौрд░ाрди рдоूрд░्рддिрдХाрд▓ рдХी рдЧंрдзाрд░ рд╢ैрд▓ी рдХिрди рд╢ैрд▓िрдпों рдХा рдоिрд╢्рд░рдг рдеी— рдЗंрдбो- рдЧ्рд░ीрдХ (рднाрд░рддीрдп-рдпूрдиाрдиी) рд╢ैрд▓ी
● рдХрдиिрд╖्рдХ рдХी рд░ाрдЬрдзाрдиी рдХрд╣ाँ рдеी — рдкुрд░ुрд╖рдкुрд░ рд╡ рдордеुрд░ा
● рдкुрд░ुрд╖рдкुрд░ рдХा рджूрд╕рд░ा рдиाрдо рдХ्рдпा рд╣ै— рдкेрд╢ाрд╡рд░
● рдЪрд░рдХ рдХिрд╕рдХे рд░ाрдЬрд╡ैрдж्рдп рдеे— рдХрдиिрд╖्рдХ
● рддрдХ्рд╖рд╢िрд▓ा рдХिрд╕ рд╢ैрд▓ी рдХी рдХрд▓ा рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╣ै— рдЧंрдзाрд░ рдХрд▓ा рдХे рд▓िрдП
● рднाрд░рдд рдоें рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо рд╕्рд╡рд░्рдг рдоुрдж्рд░ाрдПं рдХिрд╕рдиे рдЪрд▓рд╡ाрдИं

— # рдЗंрдбो-рдЧ्рд░ीрдХ (рдмैрдХ्рдЯ्рд░िрдпрди рдЧ्рд░ीрдХ)
● рдХिрд╕ рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ाрдпрд▓ рдоें рдХुрд╖ाрдгрдХाрд▓ीрди
рдоूрд░्рддिрдпाँ рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рд╣ैं— рдордеुрд░ा рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ाрд▓рдп
● рдХिрд╕ рд╡ंрд╢ рдХे рд╢ाрд╕рдХों рдиे рд╕ोрдиे рдХे рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рд╕िрдХ्рдХे рдЬाрд░ी рдХिрдП— рдХुрд╖ाрдг рд╡ंрд╢ рдХे рд╢ाрд╕рдХों рдиे
● рд╕ाрддрд╡ाрд╣рдиों рдХे рд╕рдордп рдХिрд╕ рдзाрддु
рдХी рдоुрдж्рд░ा рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдеी— рд╕ीрд╕ा
● рдиाрдЧाрд░्рдЬुрди, рдЕрд╢्рд╡рдШोрд╖ рд╡ рд╡рд╕ुрдоिрдд्рд░ рдХिрд╕рдХे рд╕рдордХाрд▓ीрди рдеे— рдХрдиिрд╖्рдХ рдХे
● 78 рдИ. рдХा рд╢рдХ рд╕ंрд╡рдд् рдХिрд╕рдиे рдЪрд▓ाрдпा— рдХрдиिрд╖्рдХ рдиे
● рддрдХ्рд╖рд╢िрд▓ा рд╡рд░्рддрдоाрди рдоें рдХрд╣ाँ рд╕्рдеिрдд рд╣ै—рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдоें
● рдХुрд╖ाрдг рдХे рдХाрд▓ рдоें рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рд╡िрдХाрд╕ рдХिрд╕ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рд╣ुрдЖ— рд╡ाрд╕्рддुрдХрд▓ा
● рд╕ाрддрд╡ाрд╣рдиों рдиे рдЕрдкрдиा рд╢ाрд╕рди рдХрд╣ाँ рд╢ुрд░ू рдХिрдпा—рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдоें
● рд╕ाрддрд╡ाрд╣рдиों рдХी рд░ाрдЬрдзाрдиी рдХрд╣ाँ рдеी— рдкैрдарди
● рдХिрд╕ рд╕ाрддрд╡ाрд╣рди рд╕рдо्рд░ाрдЯ рдиे ‘рдЧाрдеाрд╕рдк्рддрд╢рдИ’рдиाрдордХ рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдХृрддि рдХी рд░рдЪрдиा рдХी — рд╣ाрд▓ рдиे
● рдоौрд░्рдпों рдХे рдмाрдж рджрдХ्рд╖िрдг рднाрд░рдд рдоें рд╕рдмрд╕े рдк्рд░рднाрд╡рд╢ाрд▓ी рд░ाрдЬ्рдп рдХिрд╕рдХा рдеा — рд╕ाрддрд╡ाрд╣рди
● рдмुрдж्рдз рдХी рдЦрдб़ी рдк्рд░рддिрдоा рдХिрд╕рдХे рдХाрд▓ рдоें рдмрдирд╡ाрдИ рдЧрдИ— рдХुрд╖ाрдг рдХे рдХाрд▓ рдоें
● рд╢ुंрдЧ рд╡ंрд╢ рдХे рдмाрдж рдХिрд╕ рд╡ंрд╢ рдиे рднाрд░рдд рдкрд░ рд░ाрдЬ्рдп рдХिрдпा— рдХрдг्рд╡ рд╡ंрд╢ рдиे
● рдХिрд╕ рдЪीрдиी рдЬрдирд░рд▓ рдиे рдХрдиिрд╖्рдХ
рдХो рд╣рд░ाрдпा рдеा— рдкेрдЧрдЪाрдФ рдиे
● рдХрдиिрд╖्рдХ рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо рдХी рдХिрд╕
рд╢ाрдЦा рдХा рдЕрдиुрдпाрдпी рдеा— рдорд╣ाрдпाрди
● рдк्рд░ाрдЪीрди рднाрд░рдд рдХे рдорд╣ाрди рд╡्рдпाрдХрд░рдг рд╡िрдж्рд╡ाрди рдкрддंрдЬрд▓ि рдХिрд╕рдХे рд╕рдордХाрд▓ीрди рдеे— рдкुрд╖्рдпрдоिрдд्рд░ рдХे
● рднाрд░рдд рдоें рдХिрд╕рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдкрд╣рд▓ी рдмाрд░ рд╕ैрдиिрдХ рд╢ाрд╕рди рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдоें рд▓ाрдпा рдЧрдпा— рдЗंрдбो-рдЧ्рд░ीрдХ рдж्рд╡ाрд░ा
● рдИрд╕ा рдкूрд░्рд╡ рджूрд╕рд░ी рд╕рджी рдХे рдЖрд░ंрдн рдоें
рдЙрдд्рддрд░ी рдЕрдлрдЧाрдиिрд╕्рддाрди рдоें рдХिрд╕рдХा рд╢ाрд╕рди рдеा—рдмैрдХ्рдЯ्рд░िрдпा
● рдк्рд░ाрдЪीрди рднाрд░рдд рдоें рдХिрд╕рдиे рдиिрдпрдоिрдд рд░ूрдк рд╕े рд╕ोрдиे рдХे рд╕िрдХ्рдХे рдЪрд▓ाрдП

— рдХुрд╖ाрдг рдиे
● рд╕ाрддрд╡ाрд╣рдиों рдХा рд╕рдоाрдЬ рдХैрд╕ा рдеा— рдоाрддृрд╕рдд्рддाрдд्рдордХ
● рдХрдиिрд╖्рдХ рдХिрд╕ рдЬाрддि рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рдеा— рдЪीрди рдХी рдпूंрдЪी рдЬрдирдЬाрддि рд╕े
● рднाрд░рдд рдХा рдЖрдЗंрд╕्рдЯीрди рдХिрд╕े рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै—рдиाрдЧाрд░्рдЬुрди рдХो
● рдкुрд╖्рдпрдоिрдд्рд░ рдХिрд╕ рдзрд░्рдо рдХा рд╕рдорд░्рдердХ рдеा— рдм्рд░ाрд╣्рдордг рдзрд░्рдо рдХा
● рдмेрд╕рдирдЧрд░ рдоें рд╕्рдеिрдд рдЧрд░ुрдг рд╕्рддंрдн рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдХिрд╕рдиे рдХрд░ाрдпा— рд╣ेрд▓िрдпोрдбोрд░ рдиे
● ‘рдЧाрд░्рдЧी рд╕ंрд╣िрддा’ рдХ्рдпा рд╣ै— рдЬ्рдпोрддिрд╖ рдЧ्рд░ंрде
● ‘рдЧाрд░्рдЧी рд╕ंрд╣िрддा’ рдХी рд░рдЪрдиा рдХिрд╕рдиे рдХी— рдХाрдд्рдпाрдпрди рдиे
● рдХुрд╖ाрдг рд╡ंрд╢ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХिрд╕рдиे рдХी— рдХुрдЬुрд▓ा рдХрдбрдлिрд╕ेрд╕
● рдХрдиिрд╖्рдХ рдХो рд╢ाрд╕рди рдХрдм рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ुрдЖ— 78 рдИ.
● рдХрдиिрд╖्рдХ рдХे рдХुрд▓ рдХा рдЕंрддिрдо рд╢ाрд╕рдХ рдХौрди рдеा —рд╡ाрд╕ुрджेрд╡
● ‘рдХाрдорд╕ूрдд्рд░’ рдХी рд░рдЪрдиा рдХिрд╕рдиे рдХी— рд╡ाрдд्рд╕рдпाрдпрди рдиे
● рдкрдХ्рдХी рдИंрдЯों рдХा рд╢ुрднाрд░ंрдн рдХिрд╕рдХे рдХाрд▓ рдоें рд╣ुрдЖ—рдХрдиिрд╖्рдХ рдХे рдХाрд▓ рдоें
● рдХिрд╕ рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдЧ्рд░ंрде рдХो рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо рдХा рд╡िрд╢्рд╡рдХोрд╖ рдХрд╣рддे рд╣ैं— рдорд╣ाрд╡िрднाрд╖ाрд╢ाрд╕्рдд्рд░
● рдЦाрд░рд╡ेрд▓ рдХिрд╕ рд╡ंрд╢ рдХा рд╢ाрд╕рди рдеा— рдЪेрджि рд╡ंрд╢ рдХा
● рдХिрд╕ рдкुрд░ाрдг рдоें 19 рд╕ाрддрд╡ाрд╣рди рд╢ाрд╕рдХों рдХे рд╢ाрд╕рди рдХी рдЪрд░्рдЪा рд╣ै— рд╡ाрдпु рдкुрд░ाрдг рдоे

рд╕ोрд▓рд╣ рдорд╣ाрдЬрдирдкрдж

рд╕ोрд▓рд╣ рдорд╣ाрдЬрдирдкрдж

рднाрд░рдд рдХे рд╕ोрд▓рд╣ рдорд╣ाрдЬрдирдкрджों рдХा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдИрд╕ा рдкूрд░्рд╡ рдЫрдаी рд╢рддाрдм्рджी рд╕े рднी рдкрд╣рд▓े рдХा рд╣ै। рдпे рдорд╣ाрдЬрдирдкрдж рдеे-
  1. рдХुрд░ुрдоेрд░рда рдФрд░ рдеाрдиेрд╢्рд╡рд░; рд░ाрдЬрдзाрдиी рдЗрди्рдж्рд░рдк्рд░рд╕्рде
  2. рдкांрдЪाрд▓- рдмрд░ेрд▓ी, рдмрджाрдпूं рдФрд░ рдл़рд░्рд░ुрдЦ़ाрдмाрдж; рд░ाрдЬрдзाрдиी рдЕрд╣िрдЪ्рдЫрдд्рд░ рддрдеा рдХांрдкिрд▓्рдп
  3. рд╢ूрд░рд╕ेрди- рдордеुрд░ा рдХे рдЖрд╕рдкाрд╕ рдХा рдХ्рд╖ेрдд्рд░; рд░ाрдЬрдзाрдиी рдордеुрд░ा
  4. рд╡рдд्рд╕ – рдЗрд▓ाрд╣ाрдмाрдж рдФрд░ рдЙрд╕рдХे рдЖрд╕рдкाрд╕; рд░ाрдЬрдзाрдиी рдХौрд╢ांрдмी
  5. рдХोрд╢рд▓ - рдЕрд╡рдз; рд░ाрдЬрдзाрдиी рд╕ाрдХेрдд рдФрд░ рд╢्рд░ाрд╡рд╕्рддी
  6. рдорд▓्рд▓ – рдЬ़िрд▓ा рджेрд╡рд░िрдпा; рд░ाрдЬрдзाрдиी рдХुрд╢ीрдирдЧрд░ рдФрд░ рдкाрд╡ा (рдЖрдзुрдиिрдХ рдкрдбрд░ौрдиा)
  7. рдХाрд╢ी- рд╡ाрд░ाрдгрд╕ी; рд░ाрдЬрдзाрдиी рд╡ाрд░ाрдгрд╕ी
  8. рдЕंрдЧ - рднाрдЧрд▓рдкुрд░; рд░ाрдЬрдзाрдиी рдЪंрдкा
  9. рдордЧрдз – рджрдХ्рд╖िрдг рдмिрд╣ाрд░, рд░ाрдЬрдзाрдиी рдЧिрд░िрд╡्рд░рдЬ (рдЖрдзुрдиिрдХ рд░ाрдЬрдЧृрд╣)।
  10. рд╡ृрдЬ्рдЬि – рдЬ़िрд▓ा рджрд░рднंрдЧा рдФрд░ рдоुрдЬрдл्рдлрд░рдкुрд░; рд░ाрдЬрдзाрдиी рдоिрдеिрд▓ा, рдЬрдирдХрдкुрд░ी рдФрд░ рд╡ैрд╢ाрд▓ी
  11. рдЪेрджि - рдмुंрджेрд▓рдЦंрдб; рд░ाрдЬрдзाрдиी рд╢ुрдХ्рддिрдорддी (рд╡рд░्рддрдоाрди рдмांрджा рдХे рдкाрд╕)।
  12. рдордд्рд╕्рдп - рдЬрдпрдкुрд░; рд░ाрдЬрдзाрдиी рд╡िрд░ाрдЯ рдирдЧрд░
  13. рдЕрд╢्рдордХ – рдЧोрджाрд╡рд░ी рдШाрдЯी; рд░ाрдЬрдзाрдиी рдкांрдбрди्рдп।
  14. рдЕрд╡ंрддि - рдоाрд▓рд╡ा; рд░ाрдЬрдзाрдиी рдЙрдЬ्рдЬрдпिрдиी
  15. рдЧांрдзाрд░рдкाрдХिрд╕्рддाрди рд╕्рдеिрдд рдкрд╢्рдЪिрдоोрдд्рддрд░ рдХ्рд╖ेрдд्рд░; рд░ाрдЬрдзाрдиी рддрдХ्рд╖рд╢िрд▓ा
  16. рдХंрдмोрдЬ – рдХрджाрдЪिрдд рдЖрдзुрдиिрдХ рдЕрдл़рдЧ़ाрдиिрд╕्рддाрди; рд░ाрдЬрдзाрдиी рд░ाрдЬाрдкुрд░।
рдЗрдирдоें рд╕े рдХ्рд░рдо рд╕ंрдЦ्рдпा 1 рд╕े 7 рддрдХ рддрдеा рд╕ंрдЦ्рдпा 11,рдпे рдЖрда рдЬрдирдкрдж рдЕрдХेрд▓े рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдоें рд╕्рдеिрдд рдеे। рдХाрд╢ी, рдХोрд╢рд▓ рдФрд░ рд╡рдд्рд╕ рдХी рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдЦ्рдпाрддि рдеी।

рдорд╣ाрдЬрдирдкрдж рдХाрд▓ рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рдк्рд░рд╢्рди


  1. ● рдордЧрдз рдХे рд╕рдмрд╕े рдк्рд░ाрдЪीрди рд╡ंрд╢ рдХा рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ рдХौрди-рдеा— рд╡ृрд╣рдж्рд░рде 
  2. ● ‘рдмिंрдмिрд╕ाрд░’ рдХा рд╕ंрдмंрдз рдХिрд╕ рд╡ंрд╢ рд╕े рдеा— рд╣рд░्рдпंрдХ рд╡ंрд╢ 
  3. ● рд╣рд░्рдпंрдХ рд╡ंрд╢ рдХे рдХिрд╕ рд╢ाрд╕рдХ рдХो рдХुрдгिрдХ рдХрд╣ा рдЬाрддा рдеा— рдЕрдЬाрддрд╢рдд्рд░ु 
  4. ● рдХिрд╕ рд╢ाрд╕рдХ рдиे рдЧंрдЧा рд╡ рд╕ोрди рдирджिрдпों рдкрд░ рдкाрдЯрд▓िрдкुрдд्рд░ рдиाрдордХ рдирдЧрд░ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХी— рдЙрджрдпिрди рдиे 
  5. ● рд╕िंрдХрджрд░ рдорд╣ाрди рдХी рдоृрдд्рдпु рдХрдм рд╡ рдХрд╣ाँ рд╣ुрдИ— 323 рдИ. рдкू., рдмेрдмीрд▓ोрди (рдЗрд░ाрдХ) рдоें 
  6. ● рд╕िрдХंрджрд░ рдорд╣ाрди рдиे рднाрд░рдд рдкрд░ рдЖрдХ्рд░рдордг рдХрдм рдХिрдпा— 326 рдИ. рдкू. 
  7. ● рд╕िрдХंрджрд░ рдХा рдоुрдЦ्рдп рдпुрдж्рдз рдХिрд╕ рдиाрдо рд╕े рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै— рд╣ाрдЗрдбेрд╕्рдкीрдЬ (рдЭेрд▓рдо рдХा рдпुрдж्рдз)
  8. ● рд╕िрдХंрджрд░ рдХे рдпुрдж्рдз рдХा рдХ्рдпा рдорд╣рдд्рд╡ рд╣ै— рдпूрд░ोрдк рд╕े рднाрд░рдд рдХे рд▓िрдП рдерд▓рдоाрд░्рдЧ рдЦुрд▓ा 
  9. ● рднाрд░рдд рдоें рд╕िрдХंрджрд░ рдХा рдоुрдЦ्рдп рдпुрдж्рдз рдХिрд╕рдХे рд╕ाрде рд╣ुрдЖ— рдкोрд░рд╕ рдХे рд╕ाрде 
  10. ● рдкाрд▓ि рдЧ्рд░ंрдеों рдоें рдЧाँрд╡ рдХे рдоुрдЦिрдпा рдХो рдХ्рдпा рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै— рднोрдЬрдХ 
  11. ● рдЙрдЬ्рдЬैрди рдХा рдк्рд░ाрдЪीрди рдиाрдо рдХ्рдпा рдеा— рдЕрд╡ंрддिрдХा 
  12. ● рдиंрдж рд╡ंрд╢ рдХा рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ рдХौрди рдеा— рдорд╣ाрдкрдж्рдордиंрдж 
  13. ● рдк्рд░ाрдЪीрди рднाрд░рдд рдоें рдкрд╣рд▓ा рд╡िрджेрд╢ी рдЖрдХ्рд░рдордг рдХिрд╕рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрдпा рдЧрдпा— рдИрд░ाрдиिрдпों рдж्рд╡ाрд░ा 
  14. ● рдордЧрдз рдХी рдк्рд░рдердо рд░ाрдЬрдзाрдиी рдХौрди-рд╕ी рдеी— рдЧिрд░ीрд╡्рд░рдЬ (рд░ाрдЬрдЧृрд╣)
  15. ● рдХिрд╕ рд╢ाрд╕рдХ рдиे рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо рдкाрдЯрд▓िрдкुрдд्рд░ рдХो рдЕрдкрдиी рд░ाрдЬрдзाрдиी рдмрдиाрдпा— рдЙрджрдпिрди рдиे 
  16. ● рд╕ोрд▓рд╣ рдорд╣ाрдЬрдирдкрджों рдХी рд╕ूрдЪी рдХिрд╕ рдоें рд╣ै— рдЕंрдЧुрдд्рддрд░ рдиिрдХाрдп рдоें 
  17. ● рдордЧрдз рдХा рдХौрди-рд╕ा рд╢ाрд╕рдХ рд╕िрдХंрджрд░ рдХा рд╕рдордХाрд▓ीрди рдеा— рдзрдиाрдиंрдж 
  18. ● рдк्рд░рдердо рдИрд░ाрдиी рд╢ाрд╕рдХ рдЬिрд╕рдиे рднाрд░рдд рдХे рдХुрдЫ рднाрдЧ рдХो рдЕрдкрдиे рдЕрдзीрди рдХрд░ рд▓िрдпा рдеा, рд╡рд╣ рдХौрди рдеा— рдбेрд░िрдпрд╕ 
  19. ● рдиंрдж рд╡ंрд╢ рдХा рдЕंрддिрдо рд╕рдо्рд░ाрдЯ рдХौрди рдеा— рдзрдиाрдиंрдж 
  20. ● рднाрд░рдд рдоें ‘рдоुрдж्рд░ा’ рдХा рдк्рд░рдЪрд▓рди рдХрдм рд╣ुрдЖ— 600 рдИ. рдкू. 
  21. ● рдХिрд╕ рд╢ाрд╕рдХ рдиे рдЕрд╡ंрддि рдХो рдЬीрддрдХрд░ рдордЧрдз рдХा рд╣िрд╕्рд╕ा рдмрдиा рджिрдпा— рд╢िрд╢ुрдиाрдЧ рдиे 
  22. ● рдЫрдаी рд╕рджी рдоें рднाрд░рдд рдХा рд╕рдмрд╕े рд╢рдХ्рддिрд╢ाрд▓ी рд░ाрдЬ्рдп рдХौрди-рд╕ा рдеा— рдордЧрдз 
  23. ● рдХिрд╕ рд╢ाрд╕рдХ рдХो ‘рд╕ोрдиिрдпा’ (рдиिрдпрдоिрдд рд╡ рд╕्рдеाрдпी рд╕ेрдиा рд░рдЦрдиे) рд╡ाрд▓ा рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै— рдмिंрдмिрд╕ाрд░ 
  24. ● ‘рдЧृрд╣ рдкрддि’ рдХा рдЕрд░्рде рдХ्рдпा рд╣ै— рдзрдиी рдХिрд╕ाрди 
  25. ● рдХिрд╕ рд╢ाрд╕рдХ рдиे рд░ाрдЬ्рдпाрд░ोрд╣рдг рдХे рд▓िрдП рдЕрдкрдиे рдкिрддा рдХी рд╣рдд्рдпा рдХी рддрдеा рдмाрдж рдоें рд╡рд╣ рдЕрдкрдиे рдкुрдд्рд░ рдж्рд╡ाрд░ा рдоाрд░ा рдЧрдпा— рдЕрдЬाрддрд╢рдд्рд░ु 
  26. ● рд╡िрд╢्рд╡ рдХा рдк्рд░рдердо рдЧрдгрддंрдд्рд░ рдХिрд╕рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдФрд░ рдХрд╣ाँ рд╕्рдеाрдкिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा— рд▓िрдЪ्рдЫрд╡ी рд╡ंрд╢ рдж्рд╡ाрд░ा, рд╡ैрд╢ाрд▓ी рдоें 
  27. ● рдорд╣ाрдЬрдирдкрджों рдХा рдЙрджрдп рдХрдм рд╣ुрдЖ— рдЫрдаी рд╢рддाрдм्рджी 
  28. ● рдХिрд╕ рдЬैрди рдЧ्рд░ंрде рдоें рд╕ोрд▓рд╣ рдорд╣ाрдЬрдирдкрджों рдХा рд╡рд░्рдгрди рд╣ै рдЬो рдЕंрдЧुрдд्рддрд░ рдиिрдХाрдп рд╕े рдеोрдб़ा рдЕрд▓рдЧ рд╣ै— рднрдЧрд╡рддी рд╕ुрдд्рдд рдоें 
  29. ● рднाрд░рдд рдоें рдкрд╣рд▓ा рдпूрд░ोрдкीрдп рдЖрдХ्рд░рдордг рдХिрд╕рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрдпा рдЧрдпा— рдпूрдиाрдиिрдпों рдж्рд╡ाрд░ा 
  30. ● рдХिрд╕ рд╢ाрд╕рдХे рдХो рдЙрдЧ्рд░рд╕ेрди рдХрд╣ा рдЬाрддा рдеा— рдорд╣ाрдкрдж्рдордиंрдж 
  31. ● рд╕िрдХंрджрд░ рдХे рд╕ाрде рднाрд░рдд рдЖрдиे рд╡ाрд▓ा рдЗрддिрд╣ाрд╕рдХाрд░ рдХौрди рдеा— рд╣ेрд░ोрдбोрдЯрд╕ 
  32. ● рдХाрд╢ी рдФрд░ рд▓िрдЪ्рдЫрд╡ी рдХा рд╡िрд▓рдп рдордЧрдз рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдп рдоें рдХिрд╕рдиे рдХिрдпा— рдЕрдЬाрддрд╢рдд्рд░ु рдиे 
  33. ● рдЕрдЬाрддрд╢рдд्рд░ु рдХा рдЙрдкрдиाрдо рдХ्рдпा рдеा— рдХुрдгिрдХ 
  34. ● рдЕрдЬाрддрд╢рдд्рд░ु рдХिрд╕ рдзрд░्рдо рдХा рдЕрдиुрдпाрдпी рдеा— рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо 
  35. ● рдЕрдЬाрддрд╢рдд्рд░ु рдХी рд╣рдд्рдпा рдХिрд╕рдиे рдХी— рдЙрджрдпिрди 
  36. ● рдЕрдЬाрддрд╢рдд्рд░ु рдЧрдж्рджी рдкрд░ рдХрдм рдмैрдаा— 492 рдИ. рдкू. 
  37. ● рдзрдиाрдиंрдж рдХे рдмाрдж рд╢ाрд╕рди рдХिрд╕рдиे рдк्рд░ाрдк्рдд рдХिрдпा— рдЪंрдж्рд░рдЧुрдк्рдд рдоौрд░्рдп 

'рд╡ैрджिрдХ рдХाрд▓' рдХी рд╕рд░्рд╡ рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬाрдирдХाрд░िрдпाँ

рд╕िंрдзु рд╕рдн्рдпрддा рдХे рдкрддрди рдХे рдмाрдж рдЬो рдирд╡ीрди рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдк्рд░рдХाрд╢ рдоें рдЖрдпी рдЙрд╕рдХे рд╡िрд╖рдп рдоें рд╣рдоें рд╕рдо्рдкूрд░्рдг рдЬाрдирдХाрд░ी рд╡ेрджों рд╕े рдоिрд▓рддी рд╣ै। рдЗрд╕рд▓िрдП рдЗрд╕ рдХाрд▓ рдХो рд╣рдо 'рд╡ैрджिрдХ рдХाрд▓' рдЕрдерд╡ा рд╡ैрджिрдХ рд╕рдн्рдпрддा рдХे рдиाрдо рд╕े рдЬाрдирддे рд╣ैं। рдЪूँрдХि рдЗрд╕ рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдХे рдк्рд░рд╡рд░्рддрдХ рдЖрд░्рдпрд▓ोрдЧ рдеे рдЗрд╕рд▓िрдП рдХрднी-рдХрднी рдЖрд░्рдп рд╕рдн्рдпрддा рдХा рдиाрдо рднी рджिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдпрд╣ाँ рдЖрд░्рдп рд╢рдм्рдж рдХा рдЕрд░्рде- рд╢्рд░ेрд╖्рда, рдЙрджाрдд्рдд, рдЕрднिрдЬाрдд्рдп,рдХुрд▓ीрди, рдЙрдд्рдХृрд╖्рдЯ, рд╕्рд╡рддंрдд्рд░ рдЖрджि рд╣ैं। рдпрд╣ рдХाрд▓ 1500 рдИ.рдкू. рд╕े 600 рдИ.рдкू. рддрдХ рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдоें рд░рд╣ा।

рдЛрдЧ्рд╡ैрджिрдХ рдХाрд▓ 1500-1000 рдИ.рдкू.

рд╕्рд░ोрдд- рдЛрдЧ्рд╡ैрджिрдХ рдХाрд▓ рдХे рдЕрдз्рдпрдпрди рдХे рд▓िрдП рджो рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рд╕ाрдХ्рд╖्рдп рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╣ैं-
  1. рдкुрд░ाрддाрдд्рд╡िрдХ рд╕ाрдХ्рд╖्рдп
  2. рд╕ाрд╣िрдд्рдпिрдХ рд╕ाрдХ्рд╖्рдп

рдкुрд░ाрддाрдд्рд╡िрдХ рд╕ाрдХ्рд╖्рдп

рдЗрд╕рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рд╕ाрдХ्рд╖्рдп рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ुрдП рд╣ैं-
  • рдЪिрдд्рд░िрдд рдзूрд╕рд░ рдоृрджрднाрдг्рдб
  • рдЦुрджाрдИ рдоें рд╣рд░िрдпाрдгा рдХे рдкाрд╕ рднрдЧрд╡ाрди рдкुрд░ा рдоें рдоिрд▓े 13 рдХрдорд░ों рд╡ाрд▓ा рдордХाрди рддрдеा рдкंрдЬाрдм рдоें рднी рдк्рд░ाрдк्рдд рддीрди рдРрд╕े рд╕्рдерд▓ рдЬिрдирдХा рд╕рдо्рдмрди्рдз рдЛрдЧ्рд╡ैрджिрдХ рдХाрд▓ рд╕े рдЬोрдб़ा рдЬाрддा рд╣ै।
  • рдмोрдЧाрдЬ-рдХोрдИ рдЕрднिрд▓ेрдЦ / рдоिрддрд▓्рдкी рдЕрднिрд▓ेрдЦ (1400 рдИ.рдкू- рдЗрд╕ рд▓ेрдЦ рдоें рд╣िрдд्рддी рд░ाрдЬा рд╢ुрдм्рд╡िрд▓ुрд▓िрдпुрдо рдФрд░ рдоिрдд्рддाрди्рдиी рд░ाрдЬा рдордд्рддिрдЙрдЖрдЬा рдХे рдордз्рдп рд╣ुрдИ рд╕ंрдзि рдХे рд╕ाрдХ्рд╖ी рдХे рд░ूрдк рдоें рд╡ैрджिрдХ рджेрд╡рддा рдЗрди्рдж्рд░, рдоिрдд्рд░, рд╡рд░ुрдг рдФрд░ рдиाрд╕рдд्рдп рдХा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рд╣ै।

рд╕ाрд╣िрдд्рдпिрдХ рд╕ाрдХ्рд╖्рдп

рдЛрдЧ्рд╡ेрдж рдоें 10 рдордг्рдбрд▓ рдПрд╡ं 1028 рдордг्рдбрд▓ рд╕ूрдХ्рдд рд╣ै। рдкрд╣рд▓ा рдПрд╡ं рджрд╕рд╡ाँ рдордг्рдбрд▓ рдмाрдж рдоें рдЬोрдб़ा рдЧрдпा рд╣ै рдЬрдмрдХि рджूрд╕рд░ा рд╕े 7рд╡ाँ рдордг्рдбрд▓ рдкुрд░ाрдиा рд╣ै।

рдЖрд░्рдпो рдХा рдЖрдЧрдорди рдХाрд▓

рдЖрд░्рдпो рдХे рдЖрдЧрдорди рдХे рд╡िрд╖рдп рдоें рд╡िрдж्рдзाрдиों рдоें рдорддрднेрдж рд╣ै। рд╡िрдХ्рдЯрд░рдиिрдд्рдЬ рдиे рдЖрд░्рдпो рдХे рдЖрдЧрдорди рдХी рддिрдеि рдХे 2500 рдИ. рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рдХी рд╣ै рдЬрдмрдХि рдмाрд▓рдЧंрдЧाрдзрд░ рддिрд▓рдХ рдиे рдЗрд╕рдХी рддिрдеि 6000 рдИ.рдкू. рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рдХी рд╣ै। рдоैрдХ्рд╕рдоूрд▓рд░ рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЗрдирдХे рдЖрдЧрдорди рдХी рддिрдеि 1500 рдИ.рдкू. рд╣ै। рдЖрд░्рдпो рдХे рдоूрд▓ рдиिрд╡ाрд╕ рдХे рд╕рди्рджрд░्рдн рдоें рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдк्рд░рдоाрдгिрдХ рдордд рдЖрд▓्рдкрд╕ рдкрд░्рд╡ рдХे рдкूрд░्рд╡ी рднाрдЧ рдоें рд╕्рдеिрдд рдпूрд░ेрд╢िрдпा рдХा рд╣ै। рд╡рд░्рддрдоाрди рд╕рдордп рдоें рдоैрдХ्рд╕ूрдоूрд▓рди рдиे рдордд рд╕्рд╡ीрдХाрд░्рдп рд╣ैं।

рдЖрд░्рдпो рдХे рдХ़рдмीрд▓े

рдбॉ. рдЬैрдХोрдмी рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЖрд░्рдпो рдиे рднाрд░рдд рдоें рдХрдИ рдмाрд░ рдЖрдХ्рд░рдордг рдХिрдпा рдФрд░ рдЙрдирдХी рдПрдХ рд╕े рдЕрдзिрдХ рд╢ाрдЦाрдПं рднाрд░рдд рдоें рдЖрдпी। рд╕рдмрд╕े рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдХрдмीрд▓ा рднाрд░рдд рдеा। рдЗрд╕рдХे рд╢ाрд╕рдХ рд╡рд░्рдЧ рдХा рдиाрдо рдд्рд░िрдд्рд╕ु рдеा। рд╕ंрднрд╡рддः рд╕ृрдЬрди рдФрд░ рдХ्рд░ीрд╡ी рдХрдмीрд▓े рднी рдЙрдирд╕े рд╕рдо्рдмрдж्рдз рдеे। рдЛрдЧ्рд╡ेрдж рдоें рдЖрд░्рдпो рдХे рдЬिрди рдкांрдЪ рдХрдмीрд▓ों рдХा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рд╣ै рдЙрдирдоें- рдкुрд░ु, рдпрджु, рддुрд░्рд╡рд╢, рдЕрдиु, рдж्рд░ुрд╣्рдо рдк्рд░рдоुрдЦ рдеे। рдпे рдкंрдЪрдпрди рдХे рдиाрдо рд╕े рдЬाрдиे рдЬाрддे рдеे। рдЪрджु рдФрд░ рддुрд░्рд╡рд╕ рдХो рджाрд╕ рдХрд╣ा рдЬाрддा рдеा। рдпрджु рдФрд░ рддुрд░्рд╡рд╢ рдХे рд╡िрд╖рдп рдоें рдРрд╕ा рдоाрдиा рдЬाрддा рдеा рдХि рдЗрди्рдж्рд░рдЙрди्рд╣े рдмाрдж рдоें рд▓ाрдП рдеे। рдпрд╣ рдЬ्рдЮाрдд рд╣ोрддा рд╣ै рдХि рд╕рд░рд╕्рд╡рддी рджृрд╖рдж्рд╡рддी рдПрд╡ं рдЖрдкрдпा рдирджी рдХे рдХिрдиाрд░े рднрд░рдд рдХрдмीрд▓े рдиे рдЕрдЧ्рдиि рдХी рдкूрдЬा рдХी।

рдЖрд░्рдпो рдХा рднौрдЧोрд▓िрдХ рдХ्рд╖ेрдд्рд░

рднाрд░рдд рдоें рдЖрд░्рдпो рдХा рдЖрдЧрдорди 1500 рдИ.рдкू. рд╕े рдХुрдЫ рдкрд╣рд▓े рд╣ुрдЖ। рднाрд░рдд рдоें рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо рд╕рдк्рдд рд╕ैрди्рдзрд╡ рдк्рд░рджेрд╢ рдоें рдмрд╕рдиा рдк्рд░ाрд░рдо्рдн рдХिрдпा। рдЗрд╕ рдк्рд░рджेрд╢ рдоें рдмрд╣рдиे рд╡ाрд▓ी рд╕ाрдд рдирджिрдпों рдХा рдЬ़िрдХ्рд░ рд╣рдоें рдЛрдЧ्рд╡ेрдж рд╕े рдоिрд▓рддा рд╣ै। рдпे рд╣ैं рд╕िंрдзु, рд╕рд░рд╕्рд╡рддी, рд╢рддुрдж्рд░ि (рд╕рддрд▓ुрдЬ) рд╡िрдкрд╢ा (рд╡्рдпाрд╕), рдкрд░ुрд╖्рдгी (рд░ाрд╡ी), рд╡िрддрд╕्рддा (рдЭेрд▓рдо), рдЕрд╕्рдХिрдиी (рдЪिрдиाрдм) рдЖрджि।
рдХुрдЫ рдЕрдл़рдЧ़ाрдиिрд╕्рддाрди рдХी рдирджिрдпों рдХा рдЬ़िрдХ्рд░ рднी рд╣рдоें рдЛрдЧ्рд╡ेрдж рд╕े рдоिрд▓рддा рд╣ै। рдпे рд╣ैं- рдХुрднा (рдХाрдмुрд▓ рдирджी), рдХ्рд░ुрднु (рдХुрд░्рд░рдо), рдЧोрдорддी(рдЧोрдорд▓) рдПрд╡ं рд╕ुрд╡ाрд╕्рддु (рд╕्рд╡ाрдд) рдЖрджि। рдЗрд╕рд╕े рдпрд╣ рдкрддा рдЪрд▓рддा рд╣ै рдХि рдЕрдл़рдЧ़ाрдиिрд╕्рддाрди рднी рдЙрд╕ рд╕рдордп рднाрд░рдд рдХा рд╣ी рдПрдХ рдЕंрдЧ рдеा।рд╣िрдоाрд▓рдп рдкрд░्рд╡рдд рдХा рд╕्рдкрд╖्рдЯ рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рд╣ुрдЖ рд╣ै। рд╣िрдоाрд▓рдп рдХी рдПрдХ рдЪोрдЯी рдХो рдоूрдЬрджрди्рдд рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै рдЬो рд╕ोрдо рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рд╕िрдж्рд╡ рдеी। рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдЖрд░्рдп рд╣िрдоाрд▓рдп рд╕े рдкрд░िрдЪрдд рдеे। рдЖрд░्рдпों рдиे рдЕрдЧрд▓े рдкрдб़ाрд╡ рдХे рд░ूрдк рдоें рдХुрд░ूрдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХे рдиिрдХрдЯ рдХे рдк्рд░рджेрд╢ों рдкрд░ рдХ़рдм्рдЬ़ा рдХрд░ рдЙрд╕ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХा рдиाрдо 'рдм्рд░рд╣्рдорд╡рд░्рдд' (рдЖрд░्рдпाрд╡рд░्рдд) рд░рдЦा। рдм्рд░рд╣्рдорд╡рд░्рдд рд╕े рдЖрдЧे рдмрдв़рдХрд░ рдЖрд░्рдпो рдиे рдЧंрдЧा-рдпрдоुрдиा рдХे рджोрдЖрдм рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдПрд╡ं рдЙрд╕рдХे рдирдЬрджीрдХ рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдкрд░ рдХ़рдм्рдЬ़ा рдХрд░ рдЙрд╕ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХा рдиाрдо рдм्рд░рд╣्рдорд░्рд╖ि рджेрд╢ рд░рдЦा। рдЗрд╕рдХे рдмाрдж рд╣िрдоाрд▓рдп рдПрд╡ं рд╡िрди्рдз्рдпांрдЪрд▓ рдкрд░्рд╡рддों рдХे рдмीрдЪ рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдкрд░ рдХ़рдм्рдЬ़ा рдХрд░ рдЙрд╕ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХा рдиाрдо 'рдордз्рдп рдк्рд░рджेрд╢' рд░рдЦा। рдЕрди्рдд рдоें рдмंрдЧाрд▓ рдПрд╡ं рдмिрд╣ाрд░ рдХे рджрдХ्рд╖िрдг рдПрд╡ं рдкूрд░्рд╡ी рднाрдЧों рдкрд░ рдХ़рдм्рдЬ़ा рдХрд░ рд╕рдоूрдЪे рдЙрдд्рддрд░ рднाрд░рдд рдкрд░ рдЕрдзिрдХाрд░ рдХрд░ рд▓िрдпा, рдХाрд▓ाрди्рддрд░ рдоें рдЗрд╕ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХा рдиाрдо 'рдЖрд░्рдпाрд╡рдд' рд░рдЦा рдЧрдпा। рдордиुрд╕्рдоृрддि рдоें рд╕рд░рд╕्рд╡рддी рдФрд░ рджृрд╖рдж्рд╡рддी рдирджिрдпों рдХे рдмीрдЪ рдХे рдк्рд░рджेрд╢ рдХो рдм्рд░рд╣्рдорд╡рд░्рдд рдкुрдХाрд░ा рдЧрдпा।

рд╕рдоुрдж्рд░- рдЛрдЧ्рд╡ेрдж рдоें рд╕рдоुрдж्рд░ рдХी рдЪрд░्рдЪा рд╣ुрдИ рд╣ै рдФрд░ рднुрдЬ्рдп рдХी рдиौрдХा рджुрд░्рдШрдЯрдиा рд╡ाрд▓ी рдХрд╣ाрдиी рдоें рдЬрд▓рдпाрдд्рд░ा рдкрд░ рдк्рд░рдХाрд╢ рдкрдб़рддा рд╣ै। рд╡ैрджिрдХ рддौрд▓ рдХी рдИрдХाрдИ рдорди рдПрд╡ं рд╡ेрдмीрд▓ोрди рдХी рдЗрдХाрдИ рдорди рдоें рд╕рдоाрдирддा рд╕े рднी рд╕рдоुрдж्рд░ рдпाрдд्рд░ा рдкрд░ рдкрдб़рддा рд╣ै। рдЛрдЧ्рд╡ेрдж рдХे рджो рдорди्рдд्рд░ों (9рд╡ें рдУрд░ 10рд╡ें рдордг्рдбрд▓ рдХे) рдоें рдЪाрд░ рд╕рдоुрдж्рд░ों рдХा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рд╣ै।
рдкрд░्рд╡рдд - рдЛрдЧ्рд╡ैрджिрдХ рдЖрд░्рдп рд╣िрдоाрд▓рдп рдкрд╣ाрдб़ рд╕े рдкрд░िрдЪिрдд рдеे। рдкрд░рди्рддु рд╡िрди्рдз्рдп рдпा рд╕рддрдкुрдб़ा рд╕े рдкрд░िрдЪिрдд рдирд╣ीं рдеें। рдХुрдЫ рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдЪोрдЯिрдпों рдХी рдЪрд░्рдЪा рд╣ै, рдпрдеा рдЬैрд╕े рд╣िрдорд╡ंрдд, рдоंрдЬрджंрдд, рд╢рд░्рдкрдгाрд╡рди्, рдЖрд░्рдЬीрдХ рддрдеा рд╕ुрд╖ोрдо।
рдорд░ुрд╕्рдерд▓- рдЛрдЧ्рд╡ेрдж рдоें рдорд░ुрд╕्рдерд▓ рдХे рд▓िрдП рдзрди्рд╡ рд╢рдм्рдж рдЖрдпा рд╣ै। рдЖрд░्рдпो рдХो рд╕рдо्рднрд╡рддः рдорд░ुрд╕्рдерд▓ рдХा рдЬ्рдЮाрдд рдеा, рдХ्рдпोंрдХि рдЗрд╕ рдмाрдд рдХी рдЪрд░्рдЪा рдХी рдЬाрддी рд╣ै рдХि рдкрд░्рдЬрди्рдп рдиे рдорд░ुрд╕्рдерд▓ рдХो рдкрд░ рдХрд░рдиे рдпोрдЧ्рдп рдмрдиाрдпा।
рдХ्рд╖ेрдд्рд░- рдк्рд░ाрд░рдо्рднिрдХ рд╡ैрджिрдХ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдоें рдХेрд╡рд▓ рдПрдХ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ 'рдЧांрдзाрд░ि' рдХी рдЪрд░्рдЪा рд╣ै। рдЗрд╕рдХी рдкрд╣рдЪाрди рдЖрдзुрдиिрдХ рдкेрд╢ाрд╡рд░ рдПрд╡ं рд░ाрд╡рд▓рдкिрдг्рдбी рдЬ़िрд▓ों рд╕े рдХी рдЧрдИ рд╣ै।

рдЛрдЧ्рд╡ेрдж рдоें рдирджिрдпों рдХा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ

рдЛрдЧ्рд╡ेрдж рдоें 25 рдирджिрдпों рдХा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рд╣ै, рдЬिрд╕рдоें рд╕рдмрд╕े рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдирджी рд╕िрди्рдзु рдирджी рд╣ै, рдЬिрд╕рдХा рд╡рд░्рдгрди рдХрдИ рдмाрд░ рдЖрдпा рд╣ै। рдпрд╣ рд╕рдк्рдд рд╕ैрди्рдзрд╡ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХी рдкрд╢्рдЪिрдоी рд╕ीрдоा рдеी। рдХ्рд░ुрдоु (рдХुрд░ुрдо),рдЧोрдорддी (рдЧोрдорд▓), рдХुрднा (рдХाрдмुрд▓) рдФрд░ рд╕ुрд╡ाрд╕्рддु (рд╕्рд╡ाрдд) рдиाрдордХ рдирджिрдпां рдкрд╢्рдЪिрдо рдХिрдиाрд░े рдоें рд╕िрди्рдзु рдХी рд╕рд╣ाрдпрдХ рдирджी рдеीं। рдкूрд░्рд╡ी рдХिрдиाрд░े рдкрд░ рд╕िрди्рдзु рдХी рд╕рд╣ाрдпрдХ рдирджिрдпों рдоें рд╡िрддाрд╕्рддा (рдЭेрд▓рдо) рдЖрд╕्рдХिрдиी (рдЪेрдиाрдм), рдкрд░ुрд╖्рдгी (рд░ाрд╡ी), рд╢рддुрдж्рд░ (рд╕рддрд▓рдЬ), рд╡िрдкाрд╕ा (рд╡्рдпाрд╕) рдк्рд░рдоुрдЦ рдеी। рд╡िрдкाрд╕ (рд╡्рдпाрд╕) рдирджी рдХे рддрдЯ рдкрд░ рд╣ी рдЗрди्рдж्рд░ рдиे рдЙрд╖ा рдХो рдкрд░ाрдЬिрдд рдХिрдпा рдФрд░ рдЙрд╕рдХे рд░рде рдХो рдЯुрдХрдб़े-рдЯुрдХрдб़े рдХрд░ рджिрдпा। рд╕िрди्рдзु рдирджी рдХो рдЙрд╕рдХे рдЖрд░्рдеिрдХ рдорд╣рдд्рд╡ рдХे рдХाрд░рдг рд╣िрд░рдг्рдпрдиी рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै। рд╕िрди्рдзु рдирджी рдж्рд╡ाрд░ рдКрдиी рд╡рд╕्рдд्рд░ों рдХे рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рд╣ोрдиे рдХा рдХाрд░рдг рдЗрд╕े рд╕ुрд╡ाрд╕ा рдФрд░ рдКрд░्рдкाрд╡рд░्рддी рднी рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै। рдЛрдЧ्рд╡ेрдж рдоें рд╕िрди्рдзु рдирджी рдХी рдЪрд░्рдЪा рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдмाрд░ рд╣ुрдпी рд╣ै।

рдЖрд░्рдпो рдХा рд╕ंрдШрд░्рд╖

рдЖрд░्рдпो рдХा рд╕ंрдШрд░्рд╖ рдЧैрд░िрдХ рдоृрджрднांрдг्рдб рдПрд╡ं рд▓ाрд▓ рдФрд░ рдХाрд▓े рдоृрджрднाрдг्рдб рд╡ाрд▓े рд▓ोрдЧों рд╕े рд╣ुрдЖ।

рдЖрд░्рдпो рдХे рд╡िрдЬрдпी рд╣ोрдиे рдХे рдХाрд░рдг

рдЖрд░्рдп рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдХाрд░рдгों рд╕े рд╡िрдЬрдпी рд╣ोрддे рд░рд╣े।
  1. рдШोрдб़े рдЪрд▓िрдд рд░рде
  2. рдХाँрд╕े рдХे рдЕрдЪ्рдЫे рдЙрдкрдХрд░рдг
  3. рдХрд╡рдЪ (рд╡рд░्рдо)
  • рдЖрд░्рдп рд╕рдо्рднрд╡рддः рд╡िрд╢िрд╖्рдЯ рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рджुрд░्рдЧ рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХрд░рддे рдеे। рдЗрд╕े рдкुрд░ рдХрд╣ा рдЬाрддा рдеा। рд╡े рдзрдиुрд╖-рд╡ाрдг рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХрд░рддे рдеे। рдк्рд░ाрдпः рджो рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рдмाрдгों рдоें рдПрдХ рд╡िрд╖ाрдХ्рдд рдПрд╡ं рд╕ींрдЧ рдХे рд╕िрд░ा (рдоुрдЦ) рд╡ाрд▓ा рддрдеा рджूрд╕рд░ा рддाँрдмा рдХे рдоुрдЦ рд╡ाрд▓ा рд╣ोрддा рдеा। рдЗрд╕рдХे рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рдмрд░рдЫी, рднाрд▓ा, рдлрд░рд╕ा рдФрд░ рддрд▓рд╡ाрд░ рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рднी рдХрд░рддे рдеे। рдкुрд░рдЪрд╖्рдгि рд╢рдм्рдж рдХा рдЕрд░्рде рдеा- рджुрд░्рдЧों рдХो рдЧिрд░ाрдиे рд╡ाрд▓ा।
  • рджाрд╕ рдПрд╡ं рджрд╕्рдпु рдЖрд░्рдпो рдХे рд╢рд╕्рдд्рд░ु рдеे। рджрд╕्рдпु рдХो рдЕрдирд╕ा (рдЪрдкрдЯी рдиाрдХ рд╡ाрд▓ा), рдЕрдХрд░्рдорди (рд╡ैрджिрдХ рдХрд░्рдоो рдоें рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рди рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा) рдПрд╡ं рд╢िрд╢्рдирджेрд╡ा (рд▓िंрдЧрдкूрдЬрдХ) рдХрд╣ा рдЬाрддा рдеा। рдкुрд░ु рдиाрдордХ рдХрдмीрд▓ा рдд्рд░ाрд╕ рджрд╕्рдпु рдХे рдиाрдо рд╕े рдЬाрдиा рдЬाрддा рдеा।
  • рднрд░рдд рдЬрди рдХो рд╡िрд╢्рд╡ाрдоिрдд्рд░ рдХा рд╕рд╣рдпोрдЧ рдк्рд░ाрдк्рдд рдеा। рдЗрд╕ी рд╕рд╣рдпोрдЧ рдХे рдмрд▓ рдкрд░ рдЙрд╕рдиे рд╡्рдпाрд╕ рдПрд╡ं рд╢ुрддुрдж्рд░ी рдХो рдЬीрддा। рдХिрди्рддु рд╢ीрдШ्рд░ рд╣ी рднрд░рддों рдиे рд╡рд╢िрд╖्рда рдХो рдЕрдкрдиा рдЧुрд░ु рдоाрди рд▓िрдпा। рдЕрддः рдХ्рд░ुрдз рд╣ोрдХрд░ рд╡िрд╢्рд╡ाрдоिрдд्рд░ рдиे рднрд░рдд рдЬрди рдХे рд╡िрд░ोрдзिрдпों рдХो рд╕рдорд░्рдерди рджिрдпा। рдкрд░ुрд╖्рдгी рдирджी рдХे рдХिрдиाрд░े 10 рд░ाрдЬाрдУं рдХा рдпुрдж्рдз рд╣ुрдЖ। рдЗрд╕рдоें рднрд░рдд рдХे рд╡िрд░ोрдз рдоें рдкाँрдЪ рдЖрд░्рдп рдПрд╡ं рдкाँрдЪ рдЕрдиाрд░्рдп рдХрдмीрд▓े рдоिрд▓рдХрд░ рд╕ंрдШрд░्рд╖ рдХрд░ рд░рд╣े рдеे। рдЖрд░्рдпो рдХे рдкाँрдЪ рдХрдмीрд▓े рдеे - рдкुрд░ु, рдпрджु, рддुрд░्рд╡рд╢, рдж्рд░ुрд╣्рдо, рдФрд░ рдЕрдиु। рдкाँрдЪ рдЕрдиाрд░्рдп рдХрдмीрд▓े рдеे- рдЕрд▓िрди, рдкрдХ्рде, рднрд▓ाрдирд╕, рд╡िрд╕ाрдгिрди рдФрд░ рд╢िрд╡। рдЗрд╕рдоें рднрд░рдд рд░ाрдЬा рд╕ुрджाрд╕ рдХी рд╡िрдЬрдп рд╣ुрдИ। рджрд╢ рд░ाрдЬाрдУं рдХा рдпुрдж्рдз рдкрд╢्рдЪिрдоोрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдоें рдмрд╕े рд╣ुрдП рдкूрд░्рд╡рдХाрд▓ीрди рдЬрд▓ рддрдеा рдм्рд░рд╣्рдорд╡рд░्рдд рдХे рдЙрдд्рддрд░ рдХाрд▓ीрди рдЖрд░्рдпो рдХे рдмीрдЪ рдЙрдд्рддрд░ाрдзिрдХाрд░ рдХे рдк्рд░рд╢्рди рдкрд░ рд▓рдб़ा рдЧрдпा рдеा।
  • рдЛрдЧ्рд╡ेрдж рдоें рдХ़рд░ीрдм 25 рдирджिрдпों рдХा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдоिрд▓рддा рд╣ै рдЬिрдирдоे рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдирджी рд╕िंрдзु рдХा рд╡рд░्рдгрди рдХрдИ рдмाрд░ рдЖрдпा рд╣ै। рдЙрдирдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдЙрд▓्рд▓िрдЦिрдд рджूрд╕рд░ी рдирджी рд╣ै рд╕рд░рд╕्рд╡рддी рдЬो рдЕрдм рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХे рд░ेрдЧिрд╕्рддाрди рдоें рддिрд░ोрд╣िрдд рд╣ो рдЧрдпी рд╣ै। рдЗрд╕рдХी рдЬрдЧрд╣ рдЕрдм рдШрдЧ्рдШрд░ рдирджी рдмрд╣рддी рд╣ै। рдЛрдЧ्рд╡ेрдж рдоें рд╕рд░рд╕्рд╡рддी рдирджी рдХो 'рдирджीрддрдоा' (рдирджिрдпों рдоें рдк्рд░рдоुрдЦ) рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै। рдЗрд╕рдХे рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рдЧंрдЧा рдХा рдЛрдЧ्рд╡ेрдж рдоें рдПрдХ рдмाрд░ рдПрд╡ं рдпрдоुрдиा рдХा рддीрди рдмाрд░ рдЬ़िрдХ्рд░ рдЖрдпा рд╣ै। рдЛрдЧ्рд╡ेрдж рдоें рдХेрд╡рд▓ рд╣िрдоाрд▓рдп рдкрд░्рд╡рдд рдПрд╡ं рдЗрд╕рдХी рдЪोрдЯी рдоोрдЬрд╡ंрдд рдХा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдоिрд▓рддा рд╣ै।

рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा

рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо рдЬрдм рдЖрд░्рдп рднाрд░рдд рдоें рдЖрдпे рддो рдЙрдирдХा рдпрд╣ाँ рдХे рджाрд╕ рдЕрдерд╡ा рджрд╕्рдпु рдХрд╣े рдЬाрдиे рд╡ाрд▓े рдкाँрдЪ рд▓ोрдЧों рд╕े рд╕ंрдШрд░्рд╖, рдЕрди्рддрддः рдЖрд░्рдпो рдХो рд╡िрдЬрдп рдоिрд▓ी। рдЛрдЧ्рд╡ेрдж рдоें рдЖрд░्рдпो рдХे рдкांрдЪ рдХрдмीрд▓े рдХे рд╣ोрдиे рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╕े рдкंрдЪрдЬрди्рдп рдХрд╣ा рдЧрдпा। рдпे рдеे рдкुрд░ु, рдпрджु, рддुрд░्рд╡рд╢, рдж्рд░ुрд╣्рдо рдФрд░ рдЕрдиु। рднрд░рдд, рдХ्рд░िрд╡ рдПрд╡ं рдд्рд░िрдд्рд╕ु рдЖрд░्рдп рд╢ाрд╕рдХ рд╡ंрд╢ рдХे рдеे। рднрд░рдд рдХुрд▓ рдХे рдиाрдо рд╕े рд╣ी рдЗрд╕ рджेрд╢ рдХा рдиाрдо рднाрд░рддрд╡рд░्рд╖ рдкрдб़ा। рдЗрдирдХे рдкुрд░ोрд╣िрдд рдеे рд╡рд╢िрд╖्рда। рдХाрд▓ाрди्рддрд░ рдоें рднрд░рдд рд╡ंрд╢ рдХे рд░ाрдЬा рд╕ुрджाрд╕ рддрдеा рдЕрди्рдп рджрд╕ рдЬрдиों, рдкुрд░ु, рдпрджु, рддुрд░्рд╡рд╢, рдЕрдиु, рдж्рд░рд╣्рдо рдЕрдХिрди, рдкрдХ्рде, рднрд▓ाрдирд╕, рд╡िрд╖рдгिрди рдФрд░ рд╢िрд╡ рдХे рдордз्рдп рджाрд╢рд░ाрдЬ्рдЮ рдпु़рдж्рдз рдкрд░ुрд╖्рдгी (рд░ाрд╡ी) рдирджी рдХे рдХिрдиाрд░े рд▓рдб़ा рдЧрдпा рдЬिрд╕рдоें рд╕ुрджाрд╕ рдХो рд╡िрдЬрдп рдоिрд▓ी। рдХुрдЫ рд╕рдордп рдкрд╢्рдЪाрдд् рдкрд░ाрдЬिрдд рд░ाрдЬा рдкुрд░ु рдФрд░ рднрд░рдд рдХे рдмीрдЪ рдоैрдд्рд░ी рд╕рдо्рдмрди्рдз рд╕्рдеाрдкिрдд рд╣ोрдиे рд╕े рдПрдХ рдирд╡ीрди рдХुрд░ु рд╡ंрд╢ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХी рдЧрдпी।

рдк्рд░рд╢ाрд╕рдиिрдХ рдЗрдХाрдИ

рдЛрдЧ्рд╡ैрджिрдХ рдХाрд▓ рдоें рдк्рд░рд╢ाрд╕рди рдХी рд╕рдмрд╕े рдЫोрдЯी рдЗрдХाрдИ рдХुрд▓ рдпा рдЧृрд╣ рдеा। рдЙрд╕рдХे рдКрдкрд░ рдЧ्рд░ाрдо рдеा। рдЙрд╕рдХे рдКрдкрд░ рд╡िрд╢ рдеा। рд╕рдмрд╕े рдКрдкрд░ рдЬрди рд╣ोрддा рдеा। рдЛрдЧ्рд╡ेрдж рдоें рдЬрди рд╢рдм्рдж рдХा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ 275 рдмाрд░ рд╣ुрдЖ рд╣ै, рдЬрдмрдХि рдЬрдирдкрде рд╢рдм्рдж рдХा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдПрдХ рдмाрд░ рднी рдирд╣ीं рд╣ुрдЖ рд╣ै। рд╡िрд╢ рд╢рдм्рдж рдХा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ 170 рдмाрд░ рд╣ुрдЖ рд╣ै।
рдЛрдЧ्рд╡ैрджिрдХ рднाрд░рдд рдХा рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рдвाँрдЪा рдЖрд░ोрд╣ी рдХ्рд░рдо рдоें- рдХुрд▓ > рдЧ्рд░ाрдо > рд╡िрд╢рд╕ > рдЬрди > рд░ाрд╖्рдЯ्рд░
рдЗрд╕рдоें рдХुрд▓ рд╕рдмрд╕े рдЫोрдЯी рдЗрдХाрдИ рдеी । рдХुрд▓ рдХा рдоुрдЦिрдпा рдХुрд▓рдк рдеा। рдЧ्рд░ाрдо рдХा рд╢ाрд╕рди рдЧ्рд░ाрдордгी рджेрдЦрддा рдеा। рд╡िрд╢ рдЧ्рд░ाрдо рд╕े рдмрдб़ी рдк्рд░рд╢ाрд╕рдиिрдХ рдИрдХाрдИ рдеी। рдЗрд╕рдХा рд╢ाрд╕рдХ рд╡िрд╢्рдкрддि рдХрд╣ा рдЬाрддा рдеा। рдЬрди рдХाрдмीрд▓ाрдИ рд╕ंрдЧрдарди рдеा। рдЗрдирдХा рд╢ाрд╕рди рдк्рд░рдоुрдЦ рдкुрд░ोрд╣िрдд рд╣ुрдЖ рдХрд░рддा рдеा। рдЗрди्рд╣ीं рдХे рдиाрдо рдкрд░ рдЖрдЧे рдЬрдирдкрдж рдмрдиे। рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рд╢ाрд╕рди рдХी рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ी рдИрдХाрдИ рдеी। рдЗрд╕рдХा рд╢ाрд╕рдХ рд░ाрдЬा рд╣ोрддा рдеा।

рди्рдпाрдп рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा

рди्рдпाрдп рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдзрд░्рдо рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ोрддी рдеी। рд░ाрдЬा рдХ़ाрдиूрдиी рд╕рд▓ाрд╣рдХाрд░ों рддрдеा рдкुрд░ोрд╣िрдд рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рд╕े рди्рдпाрдп рдХрд░рддा рдеा। рдЪोрд░ी, рдбрдХैрддी, рд░ाрд╣рдЬрдиी, рдЖрджि рдЕрдиेрдХ рдЕрдкрд░ाрдзों рдХा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдоिрд▓рддा рд╣ै। рдЗрд╕рдоें рдкрд╢ुрдУं рдХी рдЪोрд░ी рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рд╣ोрддी рдеी рдЬिрд╕े рдкрдгि рд▓ोрдЧ рдХрд░рддे рдеे। рдЗрдирдХे рдЕрдзिрдХांрд╢ рдпुрдж्рдз рдЧाрдп рдХो рд▓ेрдХрд░ рд╣ुрдП рд╣ैं। рдЛрдЧ्рд╡ेрдж рдоें рдпुрдж्рдз рдХा рдкрд░्рдпाрдп рдЧाрд╡िрд╖्рда (рдЧाрдп рдХा рдЕрди्рд╡ेрд╖рдг) рд╣ै। рдоुрдд्рдпु рджंрдб рдХी рдк्рд░рдеा рдирд╣ीं рдеी। рдЕрдкрд░ाрдзिрдпों рдХो рд╢рд░ीрд░рджрдг्рдб рддрдеा рдЬुрд░्рдоाрдиे рдХी рд╕рдЬ़ा рджी рдЬाрддी рдеी। рд╡ेрд░рджेрдп (рдмрджрд▓ा рдЪुрдХाрдиे рдХी рдк्рд░рдеा) рдХा рдк्рд░рдЪрд▓рди рдеा। рдПрдХ рд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рд╢рддрджाрдп рдХрд╣ा рдЬाрддा рдеा рдХ्рдпोंрдХि рдЙрд╕рдХे рдЬाрди рдХी рдХीрдордд 100 рдЧाрдп рдеी। рд╣рдд्рдпा рдХा рджрдг्рдб рдж्рд░рд╡्рдп рдХे рд░ूрдк рдоें рджिрдпा рдЬाрддा рдеा। рд╕ूрдж рдХा рднुрдЧрддाрди рд╡рд╕्рддु рдХे рдКрдкрд░ рдоें рдХिрдпा рдЬाрддा рдеा। рджिрд╡ाрд▓िрдП рдХो рдЛрдгрджाрддा рдХा рджाрд╕ рдмрдиाрдпा рдЬाрддा рдеा। рдкुрдд्рд░ рд╕рдо्рдкрдд्рддि рдХा рдЕрдзिрдХाрд░ी рд╣ोрддा рдеा।

рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдЬीрд╡рди

рдЛрдЧ्рд╡ैрджिрдХ рд╕рдоाрдЬ рдХी рд╕рдмрд╕े рдЫोрдЯी рдЗрдХाрдИ рдкрд░िрд╡ाрд░ рдпा рдХुрд▓ рд╣ोрддी рдеी। рдЛрдЧ्рд╡ेрдж рдоें 'рдХुрд▓' рд╢рдм्рдж рдХा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдирд╣ीं рд╣ै। рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХे рд▓िрдП 'рдЧृрд╣' рд╢рдм्рдж рдХा рдк्рд░рдпुрдХ्рдд рд╣ुрдЖ рд╣ै। рдХрдИ рдкрд░िрд╡ाрд░ рдоिрд▓рдХрд░ рдЧ्рд░ाрдо рдпा рдЧोрдд्рд░ рддрдеा рдХрдИ рдЧ्рд░ाрдо рдоिрд▓рдХрд░ рд╡िрд╢ рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдПрд╡ं рдХрдИ рд╡िрд╢ рдоिрд▓рдХрд░ рдЬрди рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдХрд░рддे рдеे। рдЛрдЧ्рд╡ेрдж рдоें рдЬрди рд╢рдм्рдж рд▓рдЧрднрдЧ 275 рддрдеा рд╡िрд╢ рд╢рдм्рдж 170 рдмाрд░ рдк्рд░рдпुрдХ्рдд рд╣ुрдЖ рд╣ै। рдЛрдЧ्рд╡ैрджिрдХ рд╕рдоाрдЬ рдкिрддृрд╕рдд्рддाрдд्рдордХ рд╕рдоाрдЬ рдеा। рдкिрддा рд╣ी рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХा рдоुрдЦिрдпा рд╣ोрддा рдеा। рдЛрдЧ्рд╡ेрдж рдХे рдХुрдЫ рдЙрд▓्рд▓ेрдЦों рд╕े рдкिрддा рдХे рдЕрд╕ीрдоिрдд рдЕрдзिрдХाрд░ों рдХी рдкुрд╖्рдЯि рд╣ोрддी рд╣ै। рдЛрдЬाрд╢्рд╡ рдХे рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рд╕े рдкрддा рдЪрд▓рддा рд╣ै рдХि рдЙрд╕рдХे рдкिрддा рдиे рдПрдХ рдоाрджा рднेрдб़ рдХे рд▓िрдП рд╕ौ рднेрдб़ों рдХा рд╡рдз рдХрд░ рджेрдиे рдХे рдХाрд░рдг рдЙрд╕े рдЕрди्рдзा рдмрдиा рджिрдпा рдеा। рд╡рд░ूрдгрд╕ूрдХ्рдд рдХे рд╢ुрдиः рд╢ेрд╖ рдХे рдЖрдЦ्рдпाрди рд╕े рдЬ्рдЮाрдд рд╣ोрддा рд╣ै рдХि рдкिрддाрдЕрдкрдиी рд╕рди्рддाрди рдХो рдмेрдЪ рд╕рдХрддा рдеा। рдХिрди्рддु рдЙрдж्рдзрд░рдгों рд╕े рдпрд╣ рддाрдд्рдкрд░्рдп рдХрджाрдкि рдирд╣ीं рдиिрдХाрд▓ा рдЬाрдиा рдЪाрд╣िрдП рдХि рдкिрддा-рдкुрдд्рд░ рдХे рд╕ंрдмंрдз рдХрдЯुрддाрдкूрд░्рдг рдеे। рдЗрд╕े рдЕрдкрд╡ाрджрд╕्рд╡рд░ूрдк рд╣ी рд╕рдордЭा рдЬाрдиा рдЪाрд╣िрдП। рдкुрдд्рд░ рдк्рд░ाрдк्рддि рд╣ेрддु рджेрд╡рддाрдУं рд╕े рдХाрдордиा рдХी рдЬाрддी рдеी рдФрд░ рдкрд░िрд╡ाрд░ рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд╣ोрддा рдеा।

рдЖрд░्рдеिрдХ рдЬीрд╡рди

рдЛрдЧ्рд╡ेрдж рдоें рдЖрд░्рдпो рдХे рдоुрдЦ्рдп рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдХे рд░ूрдк рдоें рдкрд╢ुрдкाрд▓рди рдПрд╡ं рдХृрд╖ि рдХा рд╡िрд╡рд░рдг рдоिрд▓рддा рд╣ै рдЬрдмрдХि рдкूрд░्рд╡ рд╡ैрджिрдХ рдЖрд░्рдпो рдиे рдкрд╢ुрдкाрд▓рди рдХो рд╣ी рдЕрдкрдиा рдоुрдЦ्рдп рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдмрдиाрдпा рдеा। рдЛрдЧ्рд╡ैрджिрдХ рд╕рдн्рдпрддा рдЧ्рд░ाрдоीрдг рд╕рдн्рдпрддा рдеी। рдЗрд╕ рд╡ेрдж рдоें ‘рдЧрд╡्рдп рдПрд╡ं рдЧрд╡्рдпрддि рд╢рдм्рдж рдЪाрд░ाрдЧाрд╣ рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рдпुрдХ्рдд рд╣ै। рдЗрд╕ рдХाрд▓ рдоें рдЧाрдп рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдоुрдж्рд░ा рдХे рд░ूрдк рдоे рднी рд╣ोрддा рдеा। рдЕрд╡ि (рднेрдб़), рдЕрдЬा (рдмрдХрд░ी) рдХा рдЛрдЧ्рд╡ेрдж рдоें рдЕрдиेрдХ рдмाрд░ рдЬ़िрдХ्рд░ рд╣ुрдЖ рд╣ै। рд╣ाрдеी, рдмाрдШ, рдмрддрдЦ,рдЧिрдж्рдз рд╕े рдЖрд░्рдп рд▓ोрдЧ рдЕрдкрд░िрдЪिрдд рдеे। рдзрдиी рд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рдЧोрдкрдд рдХрд╣ा рдЧрдпा рдеा। рд░ाрдЬा рдХो рдЧोрдкрддि рдХрд╣ा рдЬाрддा рдеा рдпुрдж्рдз рдХे рд▓िрдП рдЧрд╡िрд╖्рдЯ, рдЧेрд╕ू, рдЧрд╡्рдп рдУрд░ рдЧрдо्рдп рд╢рдм्рдж рдк्рд░рдЪрд▓िрдд рдеे। рд╕рдордп рдХी рдоाрдк рдХे рд▓िрдП рдЧोрдзुрд▓ рд╢рдм्рдж рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рдеा। рджूрд░ी рдХा рдоाрди рдХे рд▓िрдП рдЧрд╡рдпрддु।

рдХृрд╖ि

рдЛрдЧ्рд╡ैрджिрдХ рдХाрд▓ рдоें рд░ाрдЬा рднूрдоि рдХा рд╕्рд╡ाрдоी рдирд╣ीं рд╣ोрддा рдеा। рд╡рд╣ рд╡िрд╢ेрд╖ рд░ूрдк рд╕े рдпुрдж्рдзрдХाрд▓ीрди рд╕्рд╡ाрдоी рд╣ोрддा рдеा। рдЛрдЧ्рд╡ेрдж рдоें рджो рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рд╕िंрдЪाрдИ рдХा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рд╣ै-
  1. рдЦрдиिрдд्рд░िрдоा (рдЦोрджрдХрд░ рдк्рд░ाрдк्рдд рдХिрдпा рдЧрдпा рдЬрд▓)
  2. рд╕्рд╡рдпंрдЬा (рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рдЬрд▓)

рдзрд░्рдо

рд╡ैрджिрдХ рдзрд░्рдо рдкूрд░्рдгрддः рдк्рд░рддिрдоाрд░्рдЧी рд╣ैं рд╡ैрджिрдХ рджेрд╡рддाрдУं рдоें рдкुрд░ुрд╖ рднाрд╡ рдХी рдк्рд░рдзाрдирддा рд╣ै। рдЕрдзिрдХांрд╢ рджेрд╡рддाрдУं рдХी рдЕрд░ाрдзрдиा рдоाрдирд╡ рдХे рд░ूрдк рдоें рдХी рдЬाрддी рдеी рдХिрди्рддु рдХुрдЫ рджेрд╡рддाрдУं рдХी рдЕрд░ाрдзрдиा рдкрд╢ु рдХे рд░ुрдк рдоें рдХी рдЬाрддी рдеी। рдЕрдЬ рдПрдХрдкाрдж рдФрд░ рдЕрд╣िрддрд░्рдмुрдз्рди्рдп рджोрдиों рджेрд╡рддाрдУं рдкрд░िрдХрд▓्рдкрдиा рдкрд╢ु рдХे рд░ूрдк рдоें рдХी рдЧрдИ рд╣ै। рдорд░ुрддों рдХी рдоाрддा рдХी рдкрд░िрдХрд▓्рдкрдиा рдЪिрддрдХрдмрд░ी рдЧाрдп рдХे рд░ूрдк рдоें рдХी рдЧрдИ рд╣ै।рдЗрди्рдж्рд░ рдХी рдЧाрдп рдЦोрдЬрдиे рд╡ाрд▓ा рд╕рд░рдоा (рдХुрдд्рддिрдпा) рд╕्рд╡ाрди рдХे рд░ूрдк рдоें рд╣ै। рдЗрд╕рдХे рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рдЗрди्рдж्рд░ рдХ рдХрд▓्рдкрдиा рд╡ृрд╖рдн (рдмैрд▓) рдХे рд░ूрдк рдоें рдПрд╡ं рд╕ूрд░्рдп рдХो рдЕрд╢्рд╡ рдХे рд░ूрдк рдоें рдХी рдЧрдИ рд╣ै। рдЛрдЧ्рд╡ेрдж рдоें рдкрд╢ुрдУं рдХे рдкूрдЬा рдк्рд░рдЪрд▓рди рдирд╣ीं рдеा। рдЛрдЧ्рд╡ैрджिрдХ рджेрд╡рддाрдУं рдоें рдХिрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рдХा рдЙँрдЪ-рдиीрдЪ рдХा рднेрджрднाрд╡ рдирд╣ीं рдеा। рд╡ैрджिрдХ рдЛрд╖िрдпों рдиे рд╕рднी рджेрд╡рддाрдУं рдХी рдорд╣िрдоा рдЧाрдИ рд╣ै। рдЛрдЧ्рд╡ैрджिрдХ рд▓ोрдЧों рдиे рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рд╢рдХ्рддिрдпों рдХा рдоाрдирд╡ीрдХрд░рдг рдХिрдпा рд╣ै। рдЗрд╕ рд╕рдордп 'рдмрд╣ुрджेрд╡рд╡ाрдж' рдХा рдк्рд░рдЪрд▓рди рдеा। рдЛрдЧ्рд╡ैрджिрдХ рдЖрд░्рдпो рдХी рджेрд╡рдордг्рдбрд▓ी рддीрди рднाрдЧों рдоें рд╡िрднाрдЬिрдд рдеी।
  1. рдЖрдХाрд╢ рдХे рджेрд╡рддा - рд╕ूрд░्рдп, рдж्рдпौрд╕, рд╡рд░ुрдг, рдоिрдд्рд░, рдкूрд╖рди्, рд╡िрд╖्рдгु, рдЙрд╖ा, рдЕрдкांрдирдкाрдд, рд╕рд╡िрддा, рдд्рд░िрдк, рд╡िंрд╡рд╕्рд╡рдд्, рдЖрджिंрдд्рдпрдЧрдЧ, рдЕрд╢्рд╡िрдирдж्рд╡рдп рдЖрджि।
  2. рдЕрди्рддрд░िрдХ्рд╖ рдХे рджेрд╡рддा- рдЗрди्рдж्рд░, рдорд░ुрдд, рд░ुрдж्рд░, рд╡ाрдпु, рдкрд░्рдЬрди्рдп, рдоाрддрд░िрд╢्рд╡рди्, рдд्рд░िрдк्рд░рдЖрдк्рдд्рдп, рдЕрдЬ рдПрдХрдкाрдж, рдЖрдк, рдЕрд╣िрд░्рдмुрдШ्рди्рдп।
  3. рдкृрде्рд╡ी рдХे рджेрд╡рддा- рдЕрдЧ्рдиि, рд╕ोрдо, рдкृрде्рд╡ी, рдмृрд╣рд╕्рдкрддि, рддрдеा рдирджिрдпां।
рдЗрд╕ рджेрд╡ рд╕рдоूрд╣ рдоें рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдзाрди рджेрд╡рддा рдХौрди рдеा, рдпрд╣ рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рдХрд░рдиा рдХрдаिрди рд╣ै рдЛрдЧ्рд╡ैрджिрдХ рдЛрд╖िрдпों рдиे рдЬिрд╕ рд╕рдордп рдЬिрд╕ рджेрд╡рддा рдХी рд╕्рддुрддि рдХी рдЙрд╕े рд╣ी рд╕рд░्рд╡ोрдЪ्рдЪ рдоाрдирдХрд░ рдЙрд╕рдоें рд╕рдо्рдкूрд░्рдг рдЧुрдгों рдХा рдЕрд░ोрдкрдг рдХрд░ рджिрдпा। рдоैрдХ्рд╕ рдоूрд▓рд░ рдиे рдЗрд╕ рдк्рд░рд╡ृрддि рдХी 'рд╣ीрдиाрдеीрдЬ्рдо' рдХрд╣ा рд╣ै। рд╕ूрдХ्рддों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा рдХी рджृрд╖्рдЯि рдпрд╣ рдоाрдирдиा рди्рдпाрдпрд╕ंрдЧрдд рд╣ोрдЧा рдХि рдЗрдирдХा рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдзाрди рджेрд╡рддा рдЗрди्рдж्рд░ рдеा।
рдЛрдЧ्рд╡ेрдж рдоें рдЕрди्рддрд░िрдХ्рд╖ рд╕्рдеाрдиीрдп 'рдЗрди्рдж्рд░' рдХा рд╡рд░्рдгрди рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдк्рд░рддाрдкी рджेрд╡рддा рдХे рд░ूрдк рдоें рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै, рдЛрдЧ्рд╡ेрдж рдХे рдХ़рд░ीрдм 250 рд╕ूрдХ्рддों рдоें рдЗрдирдХा рд╡рд░्рдгрди рд╣ै। рдЗрди्рд╣े рд╡рд░्рд╖ा рдХा рджेрд╡рддा рдоाрдиा рдЬाрддा рдеा। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╡ृрдд्рд░ рд░ाрдХ्рд╖рд╕ рдХो рдоाрд░ा рдеा рдЗрд╕ीрд▓िрдП рдЙрди्рд╣े рд╡ृрдд्рд░рд╣рди рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। рдЕрдиेрдХ рдХिрд▓ों рдХो рдирд╖्рдЯ рдХрд░ рджिрдпा рдеा, рдЗрд╕ рд░ूрдк рдоें рд╡े рдкुрд░рди्рджрд░ рдХрд╣े рдЬाрддे рд╣ैं। рдЗрди्рдж्рд░ рд╡ृрдд्рд░ рдХी рд╣рдд्рдпा рдХрд░рдХे рдЬрд▓ рдХा рдоुрдХ्рдд рдХрд░рддे рд╣ैं рдЗрд╕рд▓िрдП рдЙрди्рд╣े рдкुрд░्рдоिрдж рдХрд╣ा рдЧрдпा। рдЗрди्рдж्рд░ рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рд╡िрд╢ेрд╖рдг рдЕрди्рд╕ुрдЬीрдд (рдкाрдиी рдХो рдЬीрддрдиे рд╡ाрд▓ा) рднी рдЖрддा рд╣ै। рдЗрди्рдж्рд░ рдХे рдкिрддा рдж्рдпोंрд╕ рд╣ैं рдЕрдЧ्рдиि рдЙрд╕рдХा рдпрдордЬ рднाрдИ рд╣ै рдФрд░ рдорд░ुрдд рдЙрд╕рдХा рд╕рд╣рдпोрдЧी рд╣ै। рд╡िрд╖्рдгु рдиे рд╡ृрдд्рд░ рдХे рд╡рдз рдоें рдЗрди्рдж्рд░ рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рдХी рдеी। рдЛрдЧ्рд╡ेрдж рдоें рдЗрди्рдж्рд░ рдХो рд╕рдорд╕्рдд рд╕ंрд╕ाрд░ рдХा рд╕्рд╡ाрдоी рдмрддाрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдЙрд╕рдХा рдк्рд░िрдп рдЖрдпुрдж्рдз рдмрдЬ्рд░ рд╣ै рдЗрд╕рд▓िрдП рдЙрди्рд╣े рдм्рд░рдЬрдмाрд╣ू рднी рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै। рдЗрди्рдж्рд░ рдХुрд╢рд▓ рд░рде-рдпोрдж्рдзा (рд░рдеेрд╖्рда), рдорд╣ाрди рд╡िрдЬेрддा (рд╡िрдЬेрди्рдж्рд░) рдФрд░ рд╕ोрдо рдХा рдкाрд▓рди рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा (рд╕ोрдордкा) рд╣ै। рдЗрди्рдж्рд░ рддूрдл़ाрди рдФрд░ рдоेрдз рдХे рднी рджेрд╡рддा рд╣ै । рдПрдХ рд╢рдХ्рддिрд╢ाрд▓ी рджेрд╡рддा рд╣ोрдиे рдХे рдХाрд░рдг рдЗрди्рдж्рд░ рдХा рд╢рддрдХ्рд░рддु (рдПрдХ рд╕ौ рд╢рдХ्рддि рдзाрд░рдг рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा) рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै рд╡ृрдд्рд░ рдХा рд╡рдз рдХрд░рдиे рдХा рдХाрд░рдг рд╡ृрдд्рд░рд╣рди рдФрд░ рдордзрд╡рди (рджाрдирд╢ीрд▓) рдХे рд░ूрдк рдоें рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै। рдЙрдирдХी рдкрдд्рдиी рдЗрди्рдж्рд░ाрдгी рдЕрдерд╡ा рд╢рдЪी (рдКрд░्рдЬा) рд╣ैं рдк्рд░ाрдЪीрди рднाрд░рддीрдп рдЧ्рд░рди्рдеों рдоें рдЗрди्рдж्рд░ рдХे рд╕ाрде рдХृрд╖्рдг рдХे рд╡िрд░ोрдз рдХा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдоिрд▓рддा рд╣ै।

рдЛрдЧ्рд╡ेрдж рдоें рджूрд╕рд░ा рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рджेрд╡рддा 'рдЕрдЧ्рдиि' рдеा, рдЬिрд╕рдХा рдХाрдо рдеा рдордиुрд╖्рдп рдФрд░ рджेрд╡рддा рдХे рдордз्рдп рдордз्рдпрд╕्рде рдХी рднूрдоिрдХा рдиिрднाрдиा। рдЕрдЧ्рдиि рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд╣ी рджेрд╡рддाрдУं рдЖрд╣ुрддिрдпाँ рджी рдЬाрддी рдеीं। рдЛрдЧ्рд╡ेрдж рдоें рдХ़рд░ीрдм 200 рд╕ूрдХ्рддों рдоें рдЕрдЧ्рдиि рдХा рдЬ़िрдХ्рд░ рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рд╡े рдкुрд░ोрд╣िрддों рдХे рднी рджेрд╡рддा рдеे। рдЙрдирдХा рдоूрд▓ рдиिрд╡ाрд╕ рд╕्рд╡рд░्рдЧ рд╣ै। рдХिрди्рддु рдоाрддрд░िрд╢्рд╡рди (рджेрд╡рддा) рди рдЙрд╕े рдкृрде्рд╡ी рдкрд░ рд▓ाрдпा। рдкृрде्рд╡ी рдкрд░ рдпрдЬ्рдЮ рд╡ेрджी рдоें рдЕрдЧ्рдиि рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рднृрдЧुрдУं рдПрд╡ं рдЕंрдЧीрд░рд╕ों рдиे рдХी। рдЗрд╕ рдХाрд░्рдп рдХे рдХाрд░рдг рдЙрди्рд╣ें 'рдЕрдерд░्рд╡рди' рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै। рд╡рд╣ рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдШрд░ рдоें рдк्рд░рдЬ्рд╡рд▓िрдд рд╣ोрддी рдеी рдЗрд╕ рдХाрд░рдг рдЙрд╕े рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдШрд░ рдХा рдЕрддिрдеि рдоाрдиा рдЧрдпा рд╣ै। рдЗрд╕рдХी рдЕрди्рдп рдЙрдкрдзिрдпाँ рдЬाрддрджेрд╡рд╕् (рдЪрд░-рдЕрдЪрд░ рдХा рдЬ्рдЮाрдд рд╣ोрдиे рдХे рдХाрд░рдг), рднुрд╡рдирдЪрдХ्рд╖ु (рд╕рд░्рд╡рдж्рд░рд╖्рдЯा рд╣ोрдиे рдХे рдХाрд░рдг), рд╣िрд░рди्рдпрджंрдд (рд╕ुрд░рд╣рд░े рджाँрд╡ рд╡ाрд▓ा) рдЕрдерд░्рд╡рд╡ेрдж рдоें рдЗрд╕े рдк्рд░ाрддः рдХाрд▓ рдЙрдЪिрдд рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ा рдоिрдд्рд░ рдФрд░ рд╕ांрдпрдХाрд▓ рдХो рд╡рд░ुрдг рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै। рддीрд╕рд░ा рд╕्рдеाрди рд╡рд░ुрдг рдХा рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै, рдЬिрд╕े рд╕рдоुрдж्рд░ рдХा рджेрд╡рддा, рд╡िрд╢्рд╡ рдХे рдиिрдпाрдордХ рдФрд░ рд╢ाрд╕рдХ рд╕рдд्рдп рдХा рдк्рд░рддीрдХ, рдЛрддु рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдПрд╡ं рджिрди-рд░ाрдд рдХा рдХрд░्рддा-рдзрд░्рддा, рдЖрдХाрд╢, рдкृрде्рд╡ी рдПрд╡ं рд╕ूрд░्рдп рдХा рдиिрд░्рдоाрддा рдХे рд░ूрдк рдоें рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै। рдИрд░ाрди рдоें рдЗрди्рд╣े 'рдЕрд╣ुрд░рдордЬ्рдж' рддрдеा рдпूрдиाрди рдоें 'рдпूрд░ेрдирд╕' рдХे рдиाрдо рд╕े рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै। рдпे рдЛрддु рдХे рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдХ рдеे рдЗрд╕рд▓िрдП рдЗрди्рд╣े рдЛрддрд╕्рдпрдЧोрдк рднी рдХрд╣ा рдЬाрддा рдеा। рд╡рд░ुрдг рдХे рд╕ाрде рдоिрдд्рд░ рдХा рднी рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рд╣ै рдЗрди рджोрдиों рдХो рдоिрд▓ाрдХрд░ рдоिрдд्рд░ рд╡рд░ूрдг рдХрд╣рддे рд╣ैं। рдЛрдЧ्рд╡ेрдж рдХे рдоिрдд्рд░ рдФрд░ рд╡рд░ुрдг рдХे рд╕ाрде рдЖрдк рдХा рднी рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдЖрдк рдХा рдЕрд░्рде рдЬрд▓ рд╣ोрддा рд╣ै। рдЛрдЧ्рд╡ेрдж рдХे рдоिрдд्рд░ рдФрд░ рд╡рд░ुрдг рдХा рд╕рд╣рд╕्рд░ рд╕्рддрдо्рднों рд╡ाрд▓े рднрд╡рди рдоें рдиिрд╡ाрд╕ рдХрд░рдиे рдХा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдоिрд▓рддा рд╣ै। рдоिрдд्рд░ рдХे рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рд╡рд░ुрдг рдХे рд╕ाрде рдЖрдк рдХा рднी рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдоिрд▓рддा рд╣ै। рдЛрдЧ्рд╡ेрдж рдоे рд╡рд░ुрдг рдХो рд╡ाрдпु рдХा рд╕ांрд╕ рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै। рд╡рд░ुрдг рджेрд╡ рд▓ोрдХ рдоें рд╕рднी рд╕िрддाрд░ों рдХा рдоाрд░्рдЧ рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рдХрд░рддे рд╣ैं। рдЗрди्рд╣े рдЕрд╕ुрд░ рднी рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ैं। рдЗрдирдХी рд╕्рддुрддि рд▓рдЧрднрдЧ 30 рд╕ूрдХ्рддिрдпों рдоें рдХी рдЧрдпी рд╣ै। рджेрд╡рддाрдУं рдХे рддीрди рд╡рд░्рдЧो (рдкृрде्рд╡ी рд╕्рдеाрди, рд╡ाрдпु рд╕्рдеाрди рдФрд░ рдЖрдХाрд╢ рд╕्рдеाрди) рдоें рд╡рд░ुрдг рдХा рд╕рд░्рд╡ोрдЪ्рдЪ рд╕्рдеाрди рд╣ै। рд╡े рджेрд╡рддाрдУं рдХे рджेрд╡рддा рд╣ै। рдЛрдЧ्рд╡ेрдж рдХा 7 рд╡ाँ рдордг्рдбрд▓ рд╡рд░ुрдг рджेрд╡рддा рдХो рд╕рдорд░्рдкिрдд рд╣ै। рджрдг्рдб рдХे рд░ूрдк рдоें рд▓ोрдЧों рдХो 'рдЬрд▓ोрджрд░ рд░ोрдЧ' рд╕े рдкीрдб़िрдд рдХрд░рддे рдеे।